Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

Wałbrzych : niem. Waldenburg

powiat grodzki : Wałbrzych

województwo : dolnośląskie


Miejska trasa turystyczna "Szlakiem Starego Grodu".


 

Trasa szlaku oznakowana jest kolorem czerwonym i wiedzie przez najciekawsze ulice i place śródmieścia, przy których znajduje się wiele zabytkowych budowli. Oczywiście spacer można rozpocząć z dowolnego miejsca, bo wiedzie on po "okręgu", więc idąc za znakami czerwonymi powrócimy zawsze do punktu wyjścia.

My, swój spacer rozpoczęliśmy od ulicy 1-go Maja, tuż przy placu Na Rozdrożu. Dlaczego? Łatwo tam dojechać, i łatwo znaleźć miejsce parkingowe. Dalej skierowaliśmy się do Rynku, i na ul. Gdańską, pl. Magistracki, ul. Słowackiego i ul. Konopnickiej, pl. Grunwaldzki, al. Wyzwolenia, pl. Tuwima, ul. Mickiewicza, ul. Garbarską, ul. Młynarską, ul. Zamkową, ul. Moniuszki, ul. Matejki, i ponownie wróciliśmy do pl. Na Rozdrożu. Ale wszystko po kolei. Zapraszamy do naszej fotorelacji.


Mapka - Wałbrzych Śródmieście, szlak oznaczony linią czerwoną przerywaną, wskazane niektóre zabytkowe budynki na szlaku


- START -


ul. 1 Maja


 

Pałac Albertich, klasycystyczna budowla z 1801 r. wzniesiona dla kupca J. Sonnabenda, w 1834 r. stała się własnością kupca Albertiego. W 1926 r. utworzono w nim muzeum, które funkcjonuje do dziś. Muzeum w Wałbrzychu prezentuje bogate zbiory z zakresu geologii, ceramiki i historii miasta.




 

Widok na Pl. Kościelny, w tle fragment kościoła ewangelickiego

 

A tutaj już w swej okazałości

 

Kościółek p.w. Matki Boskiej Bolesnej




 

Ewangelicki Kościół Zbawiciela leżący nie opodal, jest budowlą klasycystyczną, wzniesioną w latach 1785-1788 wg projektu K.G. Langhansa (projektanta Bramy Brandenburskiej w Berlinie), przebudowywaną w latach 1862-1864. Jednonawowe wnętrze kościoła wypełniają trzykondygnacyjne empory założone na elipsie.



Pl. Kościelny

 

Pomnik przy pl. Kościelnym




Kościółek p.w. Matki Boskiej Bolesnej uważany jest za matkę kościołów wałbrzyskich. W tym miejscu stał dawniej najstarszy wałbrzyski obiekt sakralny z drewna, wzmiankowany w 1305 r., który wg legendy dał początek osadzie wałbrzyskiej. Obecna świątynia pochodzi z 1714 r., jej wyposażenie jest w większości XVIII – wieczne. W centralnej części barokowego ołtarza znajduje się gotycka Pieta z końca XV w. Jest to rzeźba Matki Boskiej Bolesnej – patronki Wałbrzycha.



Rynek wałbrzyski - to miejsce, gdzie w przeszłości odbywały się cotygodniowe targi. W latach 1731-1853 jego środek zajmował barokowy ratusz. Dziś atrakcją Rynku są zabytkowe kamienice i fontanna, w której co kilkanaście minut zmieniają się kompozycje wodne. Rynek nadal jest miejscem spotkań mieszkańców, odbywają się tu festyny, występy zespołów, świąteczne jarmarki. Do najciekawszych XVIII i XIX – wiecznych zabytkowych kamienic w Rynku należą:

1. kamienica nr 9 „Pod Czterema Atlantami” - nazwana od postaci czterech atlantów widocznych na drugiej kondygnacji. Utrzymana w stylu klasycystycznym, zbudowana została w latach 1791-1793 dla miejskiego podskarbiego i kupca winnego J.W. Röllscha, przebudowana w 1856 r. W 1790 r., w funkcjonującej tu winiarni delektował się winem J. W. Goethe. Kamienica jest siedzibą „Biblioteki pod Atlantami” oraz Centrum Informacji Turystycznej.

2. kamienica nr 2 - z 1788 r., przebudowana w końcu XIX w. utrzymana jest w stylu klasycystycznym, ma sklepioną sień przejazdową. Jej wylot ujęty jest klasycystycznym portalem kamiennym o łuku pełnym.

3. kamienica nr 3 - z 1727 r. (przebudowana w XX w.) z interesującym ozdobnym szczytem ze spływami w elewacji frontowej.

4. między kamienicą nr 1 a kamienicą nr 23 (róg ul. Kościuszki) widać budynek Zakładu Gazowniczego z 1860 r. z ciekawą rzeźbą chłopca trzymającego w rękach kaganek

5. kamienica nr 23 „Pod Kotwicą” - wzniesiona w 1799 r. w stylu klasycystycznym to budynek z trzema podcieniami na parterze, w którego szczycie widoczna jest data jego powstania. Szczyt wieńczy kotwica, która nadała nazwę kamienicy.

6.  kamienica nr 22 „Z Trzema Różami” - wybudowana w 1777 r. w stylu barokowym. Budowla trzykondygnacyjna posiada trzy podcienia w parterze. W elewacji frontowej uwagę zwracają trzy stiukowe róże, od których wzięła się nazwa budowli.











 

Ul. Gdańska, pomiędzy pięknym Rynkiem a już prawie ukończonym Placem magistrackim

 

Tablica pamiątkowa z rokiem wzniesienia budynku 1862


pl. Magistracki


 

Ratusz wałbrzyski, któremu początek dała budowla z 1856 r. wzniesiona wg projektu wrocławskiego budowniczego Waesemanna. Obecny kształt uzyskał w 1903 r. po przebudowie wg projektu wrocławskiego architekta Grossera. To reprezentacyjna trzykondygnacyjna budowla utrzymana w stylu eklektyzmu historycznego, naśladującego gotyk. W środkowym szczycie elewacji frontowej umieszczony jest zegar, pod nim widoczne są płaskorzeźby przedstawiające trzy tarcze z herbami Wałbrzycha w różnych okresach historycznych. Od 1999 r. każdego dnia rozlega się stąd hejnał Wałbrzycha.

 

Ratusz. Jak widać cały Plac Magistracki jest placem budowy

 

kamienica nr 7, naprzeciwko Ratusza, to obecnie siedziba Prokuratury Rejonowej, dawniej – Bank Rzeszy, budynek z 1904 r.






ul. Słowackiego


 

1. budynek nr 20 b - z pocz. XX w., z piękną elewacją z posągami robotników reprezentujących różne profesje. Przed II wojną mieścił się w nim Bank Niemiecki, obecnie jest również siedzibą banku.

2. budynek nr 9 - gmach poczty z lat 1895-1907.

3. budynek nr 10 - z 1855 r., mieści się w nim Sąd Rejonowy.

4. budynek nr 11 - (po jej prawej stronie) niegdyś siedziba firmy handlowej wzniesiona w 1852 r. w stylu neogotyckim, obecnie jeden z budynków należących do Sądu Rejonowego.

5. budynek nr 12 - z ok. 1880 r. z zegarem słonecznym na elewacji frontowej.

6. budynek nr 14 - klasycystyczna budowla dawnego młyna wodnego wzniesiona ok. 1700 r., przebudowana w 1816 r.





 

Miasto pięknieje, ale czasem widać jeszcze takie perełki. Może należało zadbać aby przy miejskim szlaku turystycznym nie było widać "strupów".



 

Przepiękny budynek poczty



Budynek Sądu Rejonowego w środku, za nim i pocztą areszt.





 

Takie tablice można spotkać na niektórych budynkach na szlaku.



Widok na ul. Marii Konopnickiej z ul. Juliusza Słowackiego. Według przewodnika wałbrzyskiego, od budynku po lewej stronie rozpoczyna się "Szlak Starego Grodu"






 

budynek z zegarem słonecznym

 






pl. Grunwaldzki - najbardziej ruchliwy plac wałbrzyski


 

 

budynek nr 1 - z 1925 r., wcześniej funkcjonował tu największy w mieście hotel „Grunwald”, obecnie siedziba Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.



Ogólny widok na Plac Grunwaldzki, w tle widoczna jest Góra Chełmiec



al. Wyzwolenia


 

1. budynek nr 5 - (po prawej stronie) z 1913 r. wybudowany jako siedziba gimnazjum służy teraz Zespołowi Szkół Nr 8.

2. budynek nr 9 - secesyjny z 1908 r.

3. budynek nr 21 - z 1929 r., dawny kinoteatr Capitol, w którym po wojnie przez kilkadziesiąt lat funkcjonował Górniczy Dom Kultury.

4. stok Góry Parkowej - widoczny po drugiej stronie alei jest zalesionym terenem, obecnie Park im. J. Sobieskiego. Na jednym z niższych wzniesień tej góry w 1911 r. wybudowano dom wycieczkowy, który obecnie nosi nazwę „Harcówka”.

5. ciąg budynków z lat 20-tych XX w. - usytuowanych wzdłuż al. Wyzwolenia, zajmuje obecnie m.in. Starostwo Powiatowe.

6. budynek nr 34 - z 1907 r. zajmuje obecnie Zespół Szkół nr 2, dawniej szkoła ewangelicka.



















na rogu skrzyżowania al. Wyzwolenia i ul. Kopernika

 

Zespół Szkół nr 2 im. Hugona Kołłątaja


Budynek Teatru Lalek

 

Budynek z czerwonej cegły (lata budowy 1873-1875) mieści się Publiczna Szkoła Podstawowa nr 28, do 1938 r. znajdowało się tu Miejskie Gimnazjum Ewangelickie.









 

pl. Tuwima, budynek nr 1 (skrajnie z prawej), dawniej hotel „Pod Słońcem”, po II wojnie funkcjonował tu „Dom Turysty”.

 


ul. Mickiewicza



 
















na rogu skrzyżowania ul. Mickiewicza z ul. Garbarską widać budynek kościoła staroluterańskiego (wzniesiony w latach 1847-1848), obecnie świątyni polsko-katolickiej.





ul. Garbarska (nazwa od dwóch działających tu niegdyś garbarni)

 

Kościół polsko-katolicki




 

Kościół p.w. św. Aniołów Stróżów - najbardziej charakterystyczna budowla miasta z wysoką na ok. 80 m wieżą. Wybudowano go w stylu neogotyckim (1899-1904) wg projektu A. Langera, w miejscu wcześniejszego kościoła p.w. św. Michała z 1428 r. W ściany elewacji południowej wmurowanych jest 9 tablic epitafijnych z XVI, XVII, XVIII w. Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi w większości z pocz. XX w., ale są też elementy znacznie starsze, wywodzące się z wcześniejszej świątyni – renesansowa chrzcielnica z 1593 r. oraz dwa dzwony z 1467 i 1505 r.





 



Skrzyżowanie ul. Garbarskiej i ul. Moniuszki - kamieniczka „Florianka” (ul. Moniuszki 23) – wzniesiona na przełomie XVII i XVIII w., później przebudowywana, z figurami: św. Floriana i dwóch aniołów na szczycie.


 

ul. Młynarska (niegdyś koryto rzeki Młynówki) budynek nr 18 b - z XIX w. należał do dawnego zespołu pałacowego.



ul. Zamkowa


 

1. budowla nr 4 - renesansowy Pałac Czettritzów nazywany „zamkiem”, wzniesiony w latach 1604-1628 dla Dippranda Czettritza – właściciela zamku Nowy Dwór i miasta Wałbrzycha, przebudowany w latach 1881-1882 oraz 1922-1923. W pałacu funkcjonuje obecnie Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. W otaczającym go parku są dwie wille parkowe z I poł. XX w. W jednej z nich w czerwcu 1943 r. zmarła ostatnia pani na Zamku Książ – księżna Daisy, żona Jana Henryka XV Hochberga.

2. budynek nr 3 - z ok. 1890 r. utrzymany w stylu historyzmu eklektycznego, w którym obecnie mieści się wałbrzyska Delegatura Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków we Wrocławiu oraz Stowarzyszenie Dom Bretanii.














 




ul. Moniuszki


 

Tutaj troszkę zmodyfikowaliśmy trasę, i zamiast iść do Placu na Rozdrożu ulicą Matejki, poszliśmy Moniuszki i Kościelną

 

 

Ul. Kościelna

 

Widok z ul. Kościelnej w stronę ul. Moniuszki




Plac na Rozdrożu i ul. 1 Maja, właśnie dotarliśmy do punktu wyjścia...


Serdecznie polecamy tę trasę szczególnie na poobiedni, niedzielny spacer...

 


Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias