Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

Łażany : niem. Laasan

gmina : Żarów

powiat : Świdnica

województwo : dolnośląskie

 

Panią Lucynę Putyrę spotkałem zupełnie przypadkowo. Przejeżdżając przez Łażany, zauważyłem, że otwarty jest kościół i odbywają się w nim prace porządkowe. To był idealny moment na swobodne fotografowanie wnętrza kościoła. Grzecznie poprosiłem o pozwolenie wejścia i fotografowania i uzyskałem je. W trakcie fotografowania rozmawialiśmy... O kościele, jego pamiątkach, o Łażanach i Laasan, dzięki czemu doszliśmy do bardzo ciekawego zwierzenia Pani Lucyny. Otóż powiedziała mi, że pewnego dnia, gdy uznała, że oprawa jej "świętego obrazu" na ścianie wymaga odświeżenia (czyszczenia i lakierowania ramki, wymiany szarego papieru na odwrocie itp.), rozebrała oprawę, dzięki czemu znalazła we wnętrzu ukryty inny, przedwojenny obraz...

 

Obraz z Jezusem Pani Lucyny

 

Ukryty obraz przedstawia dostojnika kościelnego, którego nazwisko i funkcja, również zapisano na obrazie. Jest to obraz Kardynała Doktora Adolfa Bertrama, arcybiskupa metropolity Wrocławia. Ciekawostką jest fakt, że dla Pani Lucyny było to zupełne zaskoczenie, ale to nie Niemcy ukryli portret Bertrama pod "Panem Jezusem". Na obrazie bowiem, widnieje napis w języku polskim : "BOSKIE SERCE JEZUSA BŁOGOSŁAW NAM!". Wniosek jest jeden. Dawno temu, gdy przodkowie Pani Lucyny zasiedlali Łażany, zastali na ścianie portret ówczesnego metropolity Wrocławia, a że wykonany on był na sztywnej tekturze, znakomicie nadawał się jako podkładka pod reprodukowany na cienkim papierze portret Jezusa. Tak też zrobiono, oprawiono obraz z portretem Bertrama jako podkładką, po czym o sprawie zapomniano na wiele dziesięcioleci, aż do wspomnianego przypadkowego odkrycia.

 

Obraz Adolfa Bertrama znaleziony przez Panią Lucynę

 

Stan obrazu nie jest najlepszy, mimo że całe lata leżał w ukryciu, oznacza to, że sfatygowany musiał być już wcześniej

 

Cały obraz wygląda tak

 

Zbliżenie twarzy Adolfa Bertrama

 

Zbliżenie podpisu widniejącego na obrazie

 

Wypada w tym miejscu napisać kilka słów o Kardynale Adolfie Bertramie. Nie jest dziwne, że jego portret wisiał na ścianie, bo dla katolików z okolic Wrocławia, była to druga osoba w kościele katolickim po papieżu. Swoją drogą, szkoda, że nie ukryto obrazu papieża Piusa XII.

Adolf Bertram, urodził się 14 marca 1859 w Hildesheim, w Dolnej Saksonii. Studiował w seminarium w Hildesheim, na niemieckich uniwersytetach w Würzburgu i Monachium oraz na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie; święcenia kapłańskie przyjął 31 lipca 1881 w Hildesheim. Pracował m.in. jako kapelan kolegium niemieckiego S. Maria dell'Anima w Rzymie. W 1884 powrócił do Hildesheim, gdzie zajmował się duszpasterstwem; w 1905 został wikariuszem generalnym, rok później wikariuszem kapitulnym. Kapituła wybrała go na biskupa Hildesheim 26 kwietnia 1906; uzyskał zatwierdzenie papieża Piusa X 12 czerwca t.r. i przyjął sakrę biskupią 15 sierpnia 1906 we Wrocławiu z rąk kardynała Georga von Koppa (ówczesnego biskupa Wrocławia).

 

Inny portret Adolfa Bertrama

 

Po śmierci kardynała Koppa został przeniesiony na stolicę biskupią wrocławską 8 września 1914; rządy w nowej diecezji objął 28 października 1914. W 1916 został mianowany członkiem pruskiej Izby Panów. Papież Benedykt XV mianował go 4 grudnia 1916 kardynałem, zachowując jednak jego nazwisko in pectore; nominacja została ogłoszona 5 grudnia 1919, z nadaniem tytułu prezbiterskiego Sant’Agnese fuori le mura. 13 sierpnia 1930 rządzona przez Bertrama diecezja została podniesiona do rangi arcybiskupstwa, a on sam do godności pierwszego arcybiskupa metropolity wrocławskiego. Po śmierci kardynała Felixa von Hartmanna, A. Bertram będąc najstarszym biskupem w episkopacie, został przewodniczącym niemieckiej konferencji biskupów mającej swoją siedzibę w Fuldzie i funkcję tę sprawował przez 25 lat, do swojej śmierci w 1945 roku.

Miał opinię zwierzchnika diecezji zatroskanego o rozwój życia religijnego, wspierał działalność diecezjalnych Caritasu i Akcji Katolickiej, sprzyjał rozwojowi kultury. Po dojściu do władzy Hitlera wielokrotnie protestował przeciwko naruszaniu praw Kościoła. Interweniował w sprawie rekwizycji dóbr kościelnych i zamykaniu organizacji religijnych. Dwukrotnie brał udział w konklawe (1922, 1939). W 1922 z części diecezji wrocławskiej utworzono Administrację Apostolską na Górnym Śląsku; od 1925 r. – diecezja katowicka. Swoją troską duszpasterską otaczał mniejszości narodowe zabiegając, by w kościołach używano w śpiewach i kazaniach języka narodowego. W 1934 r. zakazał studentom teologii - Polakom będącym obywatelami niemieckimi przynależności do legalnych polskich organizacji w Niemczech. Po wybuchu II wojny światowej wielokrotnie interweniował w sprawie praw polskich robotników przymusowych, protestował przeciwko próbom wprowadzenia przez władze Rzeszy rozdziału narodowościowego w kościołach oraz przeciwko zakazom sprawowania duszpasterstwa w języku narodowym. Między innymi przypominał swoim księżom, że żaden kapłan nie może nie przyjąć spowiedzi penitenta w języku polskim.

Jak wynika z listu pasterskiego wydanego w 1914 roku z okazji objęcia diecezji wrocławskiej kardynał Bertram uważał że władza świecka, podobnie jak biskupia, pochodzi od Boga. Obie władze, każda w swojej dziedzinie, powinny bezwzględnie ze sobą współpracować. Wyrazem tego może być list pasterski skierowany w czerwcu 1922 roku do diecezjan mieszkających na terenie Górnego Śląska, które zostały przejęte przez władze polskie, w którym kardynał napominał swoich diecezjan, by podporządkowali się nowym władzom.

W okresie nazistowskim kardynał corocznie składał życzenia urodzinowe Adolfowi Hitlerowi. Początkowo wysyłał je w imieniu episkopatu niemieckiego, którego był przewodniczącym. W 1940 r. napisał w nich o niezrównanych sukcesach ostatnich lat co wywołało protest biskupa Konrada von Preysing. Od tej pory wysyłał życzenia wyłącznie we własnym imieniu. W maju 1945 r. wezwał proboszczów swojej diecezji do odprawienia mszy żałobnych za wodza Adolfa Hitlera. Jego działania wobec władz Rzeszy, nazwane ze względu na dużą liczbę wysyłanych przez niego petycji "polityką podań" (Eingabenpolitik), były w dużej mierze spowodowane jego wcześniejszymi doświadczeniami z okresu Kulturkampfu, kiedy to taka metoda działania połączona z aktywnością pastoralną przyniosła spodziewane efekty.

 

 

Herb Adolfa Bertrama

Veritati et Caritati - Służba prawdzie i miłości

 

 

Portret Kardynała Adolfa Bertrama

 

Adolf Bertram Zmarł 6 lipca 1945 roku, w letniej rezydencji biskupiej w zamku Jansky Vrch w Javorniku w Czechach. Został pochowany początkowo na cmentarzu w Javorniku w grobie biskupa Josepha Hohenlohe, 9 listopada 1991 spoczął w katedrze metropolitalnej we Wrocławiu. Dopiero w 1972 jego pełnoprawnym następcą (metropolitą wrocławskim) został Bolesław Kominek (wcześniej zarządzał on archidiecezją jako delegat prymasa Polski i administrator apostolski).

 

Zamek Jansky Vrch w Javorniku

 

Grób Adolfa Bertrama w Javorniku

 

Na koniec tego opracowania, chciałbym się pochwalić, że to nie jedyne znalezisko w domu Pani Lucyny. Wraz z córką Alicją pokazały mi inny ukryty obrazek oraz pamiątki związane z Łażanami i Żarowem. To jednak tematy na odrębne historie...

 

 


 

przygotował : Matthias, fotografie własne i wikipedia.org, źródło tekstu : wikipedia.org