Gryfice (niem. Greifenberg in Pommern), to miasto w województwie zachodniopomorskim nad rzeką Regą, położone zaledwie 22 km od Morza Bałtyckiego. Miastu poświęciliśmy osobne opracowanie, które możesz zobaczyć TUTAJ. Miasto jest siedzibą powiatu gryfickiego i miejsko-wiejskiej gminy Gryfice. W powiecie gryfickim leży m.in. Gmina Rewal, ze swoimi nadmorskimi sławnymi miejscowościami : Pobierowem, Pustkowem, Trzęsaczem, Niechorzem i Pogorzelicą.
My trafiliśmy do Gryfic głównie za sprawą Nadmorskiej Kolejki Wąskotorowej, która ma tutaj swoją bazę, a w sezonie wozi z wielkim powodzeniem turystów na trasie Trzęsacz - Pogorzelica (trochę informacji o kolejce i relację z wyprawy znajdziesz TUTAJ). Tutaj także, poza dosłownie kilkoma ciekawymi zabytkami architektury, znajduje się zabytkowa parowozownia, oraz Muzeum Kolejnictwa Kolei Wąskotorowych (o którym pisaliśmy TUTAJ). Zawsze, gdy wybieramy się do jakiegokolwiek miejsca, staramy się go zwiedzić dokładnie, oczywiście w ramach danego czasu. Dlatego tym razem, podczas spaceru przez miasto, natknęliśmy się na wyjątkowy obiekt.
Ulica Niepodległości, niebieskie plandeki przykrywają piwnice po wyburzonych budynkach, na końcu widać szkielet drewniany jednego z budynków
.JPG)
Ruina przy skrzyżowaniu ulic Niepodległości i Podgórnej w Gryficach, widok od ul. Niepodległości
.JPG)
Od razu, na gorąco zapytaliśmy ludzi co to jest, co to było i co ewentualnie będzie? Z wiedzy napotkanych przez nas przypadkowych przechodniów, mieszkańców Gryfic wynika, że potocznie zwane "straszydło" to szkielet najstarszego w Gryficach domu. Nasi rozmówcy z drwiącym uśmieszkiem skwitowali, że nie wiadomo ile to już trwa, oraz kiedy i jak się zakończy.
Postanowiłem poszperać w tej sprawie w sieci. Niestety i tu informacji dotyczących powstania i przeznaczenia budynku brak. dowiedziałem się jednak, że bezwzględnie ruina będzie remontowana. Ktoś, na jednym z lokalnych portali informacyjnych napisał nawet, że ruina była niegdyś piękną kamienicą, ale niestety, żadnego zdjęcia na udowodnienie tej tezy nie wkleił. Zdjęcia takowego na próżno szukać też w Internecie (albo wyczerpałem pomysły jak je znaleźć).
Widok na róg przy ul.Podgórnej i Niepodległości
.JPG)
Wiem, że przed rozbiórką mieszkało w budynku kilka rodzin, że włodarze miasta nakazali rozbiórkę budynku do stanu ze zdjęć, następnie zamierzają wystawić działkę wraz z ruiną na sprzedaż. Wiem też, że ewentualny kupiec (inwestor), będzie musiał odbudować i odtworzyć budynek, według z góry ściśle określonych wytycznych Wydziału Planowania Przestrzennego i Gospodarki Gminnej w Gryficach. Jeśli to prawda, to jest to najdziwniejsza próba ratowania zabytku o jakiej słyszeliśmy, biorąc pod uwagę kolejność działań.
Przyglądając się sprawie rozsądnie, przypuszczamy, że była to próba całkowitej rozbiórki obiektu i odzyskania atrakcyjnej działki w centrum miasta. Próba ta została z jakiegoś, nieznanego opinii publicznej powodu zablokowana w końcowej fazie, czego rezultatem jest istniejący stan rzeczy. Oczywiście mogę się mylić...
Dziś najwięcej pisze się w lokalnych serwisach o w/w zabytku wyłącznie w kontekście bezpieczeństwa. Faktycznie, poza podporami mającymi na celu uniemożliwić zawaleniu się spróchniałej konstrukcji, wejście do jej wnętrza nie stanowi najmniejszego problemu. Poza tym, same podpory sięgają na tyle daleko poza obrys obiektu, że blokują chodniki i część ulicy Podgórnej. Zdarzyło się, że zaparkowane w pobliżu budynku auto wraz z wspomnianym zablokowanym chodnikiem, uniemożliwiły wjazd na ul. Podgórną karetce pogotowia. Niektórzy narzekają także na estetykę (w bliskim sąsiedztwie jest kościół).
Widok na tył budynku od ul. Podgórnej - fotografia Google StreetMap. Tak się zagadałem z przechodniami, że nie zrobiłem zdjęcia od ul. Podgórnej, co zadośćuczyniam zdjęciem od Google :)
.JPG)
Czy znajdzie się inwestor, który odczaruje ten obiekt i zamieni w atrakcję turystyczną jak obiecuje urząd? Musimy poczekać. Trzeba jednak pamiętać, że dla tej ruiny czas nie jest sprzymierzeńcem.
Aktualizacja, luty 2016,
Nieczęsto się to zdarza, ale jednak bywa, że nasi czytelnicy odpowiadają na apel dotyczący uzupełniania publikacji o dodatkowe informacje i fotografie. Tym razem aktualizację zawdzięczamy wieloletniemu mieszkańcowi Gryfic, Panu Janowi Wesołowskiemu. Dzięki zdjęciom i opisom które Pan podesłał, będziemy mieli pełny obraz sytuacji, ba, teraz dopiero widzimy jak duże zmiany zaszły na ulicy Niepodległości w Gryficach po wyburzeniach... Ale po kolei.
Pan Jan Wesołowski napisał :
"Byłem mieszkańcem Gryfic przez 60 lat, z tego połowę przeżyłem na ul. Niepodległości, prawie na przeciwko budynku nr 10, z którego pozostał tylko szkielet, i chyba dlatego został przez Was określony najstarszym budynkiem Gryfic. Są w Gryficach starsze budynki i lepszym stanie. Tego budynku jak i pozostałe w tym rejonie trudno nazwać kamienicami, prąd i gaz w budynkach został " po Niemcach", woda miejska pojawiła się pod koniec lat 60-tych, a podwórkowe toalety w niektórych budynkach były używane do końca. Na skutek starości, braku remontów, zużycia moralnego budynki w tej części ul. Niepodległości miasto przeznaczyło do rozbiórki i sprzedaży indywidualnym nabywcom. Najpierw od roku 1998 rozbierano prawą stronę ulicy od Kościoła do Wysokiej Bramy i budowano budynki choć trochę podobne do oryginałów. Lokatorów z lewej strony przeniesiono chyba w 2009 r i budynki zaczęto rozbierać. Tutaj wykazał się konserwator zabytków, nakazał zostawić szkielet tego narożnego budynku oraz nakazał również nie zasypywać kilka piwnic. Nad tymi piwnicami wybudowano małe zadaszenia i przykryto niebieskimi plandekami. Na dzień dzisiejszy Miasto wystawiło do sprzedaży 5 działek od ulicy Podgórnej w stronę Wysokiej Bramy, w tym również działkę z tym szkieletem. Dwie działki zostały sprzedane, w tym również działka szkieletowa. Nie wiem jakie zamiary ma inwestor, ale życzę mu wszystkiego naj naj. Teraz kilka zdań o przesłanych fotografiach.
Ulica Marienstrasse przed wojną, później Roli Żymierskiego, Stalina i w końcu Niepodległości, pocztówka przedwojenna
Ulica Marienstrasse przed wojną, później Roli Żymierskiego, Stalina i w końcu Niepodległości, pocztówka przedwojenna
Przedmiotowy budynek jeszcze w całości od strony ul.Niepodległości, już opuszczony przez lokatorów (czerwiec 2009 r.)
Ten sam budynek od strony ul. Podgórnej (czerwiec 2009 r.)
Ten sam budynek od podwórka, część należąca do "szkieletora " od pionowej rynny w prawo (czerwiec 2009 r.)
Widok od podwórka, dach "szkieletora" od środkowego komina do prawego komina (czerwiec 2009 r.)
Widoczne budynki od nr 3 do 10 i już opuszczone czekają na rozbiórkę (czerwiec 2009 r.)
Widoczne budynki od nr 3 do 10 i już opuszczone czekają na rozbiórkę (czerwiec 2009 r.)
Teren po rozbiórce, pozostał tylko "szkieletor" i kilka plandek przykrywające zachowane przez konserwatora piwnice
Teren po rozbiórce, pozostał tylko "szkieletor" i kilka plandek przykrywające zachowane przez konserwatora piwnice
W tym temacie to już z mojej strony wszystko. Cieszę się bardzo, że te moje pstrykanie jeszcze się na coś przydało. Piszę " jeszcze ", bo niektóre swoje fotografie wykorzystuję na Facebooku, gdzie prowadzę dwie witryny: Gryfice ul. Niepodległości - wczoraj i dziś, oraz Gryfice / Greifenberg - wczoraj i dziś. Ponadto istnieje również konkurencyjna strona - Gryfice w starych fotografiach. I to już wszystko. Pozdrawiam serdecznie - Jan Wesołowski"
Pięknie Panu dziękujemy za informacje i dokumentację fotograficzną.
Jeśli ktokolwiek dysponuje informacjami n/t opisanego budynku, jeśli ktoś posiada zdjęcia sprzed jego rozbiórki, uprzejmie prosimy o kontakt za pośrednictwem formularza kontaktowego znajdującego się na naszej stronie.
Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias, uzupełnił : Jan Wesołowski