- woj. zachodniopomorskie

Gryfice (niem. Greifenberg in Pommern)

gmina : Gryfice

powiat : gryficki

województwo : zachodniopomorskie

Gryfice to niewielkie, bo niespełna 18-to tysięczne miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim. Jest siedzibą powiatu gryfickiego i miejsko-wiejskiej gminy Gryfice. Miasto położone jest na Pobrzeżu Szczecińskim, nad rzeką Regą, w odległości 22 km od Morza Bałtyckiego. Gryfice są lokalnym ośrodkiem usługowo-przemysłowym, a także węzłem komunikacyjnym, w którym zbiegają się trzy drogi wojewódzkie i linia kolejowa. My trafiliśmy tu właśnie ze względu na kolej, tyle tylko, że wąskotorową. Relację z odwiedzin Stałej Wystawy Pomorskich Kolei Wąskotorowych w Gryficach przedstawiamy osobno TUTAJ, ale grzechem byłoby przecież podczas odwiedzin muzeum nie zobaczyć samego miasta...

Gryf pomorski z herbem miasta na jednym z mostów na Redze

Gryfice to miasto z bogatą historią. Jego początki datuje się na XIII wiek. Niestety, zawirowania historyczne, szczególnie z okresu ostatniej wojny spowodowały, że miasto bardzo zubożało. Gryfice przetrwały II wojnę światową bez zniszczeń, Armia Czerwona zajęła je bez specjalnych walk w marcu 1945 roku. Na skutek jednak celowych podpaleń dokonywanych przez sowieckich żołnierzy zaraz po zajęciu miasta, zniszczeniu uległo 318 obiektów, co stanowiło 40% zabudowy miasta. Przez podobne zachowania Sowietów, przestało istnieć stare miasto w Legnicy - tzw. "ognie zwycięstwa". Cóż, obejrzyjmy to co pozostało... Nasz spacer rozpoczęliśmy od południowej części miasta, od Bramy Wysokiej, położonej przy rozwidleniu dróg (rondo) do Kamienia Pomorskiego i Nowogardu...

Budynek Sądu Rejonowego w Gryficach, tuż przy rondzie i Bramie Wysokiej

Brama Wysoka (niem. Hohes Tor) jest elementem fortyfikacji obronnych zwaną w przeszłości bramą Szczecińską, Kamieńską, Nowogardzką bądź Stargardzką. Zbudowana została w XV w. na planie prostokąta o pow. 79 m2 i 426 m3 kubatury; przebudowa szczytu uzupełniona w kolejnym stuleciu – co dało w sumie mieszany styl gotycko-renesansowy. W 3/5 swojej wielkości była wysunięta poza obręb murów obronnych. Brama ta powstała w miejscu istniejącego wcześniej obiektu o podobnym przeznaczeniu – powstałego w 1300 r. Po pożarze w 1658 r. obniżono korpus obiektu i później bramę nakryto czterospadowym dachem z sygnaturą. Wąskie otwory strzelnicze obu kondygnacji zastąpiono szerszymi okienkami co zniekształciło pierwotną architekturę gotycką. Obecnie w obiekcie znajduje się Muzeum Ziemi Gryfickiej i Galeria Brama. Niestety, nie odwiedziliśmy muzeum, bo nasz spacer miał miejsce 15-go sierpnia, podczas święta kościelnego.

Brama Wysoka widziana od budynku Sądu Rejonowego w Gryficach

Wjazd do starej części miasta od tej strony jest atrakcyjny

Pozostałości miejskich murów obronnych (niem.) Verteidigungsmauern – obwarowania, których budowę rozpoczęto pod koniec XIII w. i kontynuowano je w XIV. Owalna linia murów obronnych otaczała dawniej obszar Starego Miasta. Mury o długości 650 m i rozpiętości od 200 do 350 m miejscami osiągały 5 m wysokości, wzmocnione wałem ziemnym oraz fosą. W XIX w., kiedy średniowieczne fortyfikacje stały się nieprzydatne – rozpoczęto ich rozbiórkę. Obecnie z murów tych, pozostały niewielkie fragmenty. Praktycznie odcinki muru o pełnym profilu zachowały się tylko pomiędzy ul. Wałową, Górską a Niepodległości i niepełnym – wzdłuż biegu rzeki Regi aż do mostka dla pieszych i dalej do młyna i fragmentami przy ul. Wałowej...

Ulica Niepodległości, widać dominującą nad okolicą wieżę Kościoła Mariackiego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, i wcześniej drewnianą konstrukcję "straszydła" o którym pisaliśmy osobno TUTAJ

Tutaj tzw. "straszydło" w całej swojej okazałości (więcej o nim TUTAJ)

Kościół Mariacki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, jako, że tego dnia było święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, odbywała się procesja i festyn kościelny czemu towarzyszyły liczne stragany i atrakcje w tym te dla dzieci : dmuchane zamki, waty cukrowe i inne. Wrócimy tutaj po mszy, zeby spokojnie zwiedzić wnętrze kościoła, ale tymczasem kilka ujęć z zewnątrz...

Plac Zwycięstwa

Pomnik na Placu Zwycięstwa

 

Podczas spaceru można spotkać wiele zabytkowych pomp na licznych jak widać studniach

Brama Kamienna (niem.) Steintor (dawniej zwana Młyńską) – położona przy północnej części Starego Miasta, na drodze w kierunku Trzebiatowa. Pierwsza wzmianka o bramie pochodzi z 1333 r.[5] W XV w. brama Kamienna została rozbudowana, jednak w wyniku pożaru (XVII w.) szczyty budowli uległy zniszczeniu. Brama ta posiada 98 m? powierzchni i 1078 m? kubatury. Podobnie jak brama Wysoka w 3/5 swojej powierzchni była wysunięta poza linię murów obronnych. W XVI w. do pierwotnej bryły dodano elementy renesansowe m.in. gzymsy, szczyty i pilastry, okno o rustykowym obramowaniu, a także tarczę zegarową umieszczoną od strony rynku[6]. Po rewitalizacji zabytków obiekt został przeznaczony na Dom Pracy Twórczej. Znajduje się tam również hotel z 16 miejscami noclegowymi.

Brama Kamienna

Kolejna studnia

Wieża Prochowa (niem.) Pulverturm – obiekt znajdujący się nad rzeką Regą, w północno-wschodniej części dawnych obwarowań, gdzie spełniała funkcję wieży strzelniczej. Wieża została zbudowana na przełomie XIV/XV w. z licowanej cegły, w wiązaniu gotyckim o pow. 33,4 m2 i 567,8 m3 kubatury. Budowlę stanowią dwa cylindry o jednakowej wysokości. Dolny, szerszy posiada w górnej części lico w przeważającej mierze wymienione i uzupełnione. Zwieńczeniem wieży jest dach w kształcie stożka. Po przebudowie w 2007 r. wieża posiada balkon widokowy.

Baszta Prochowa

 

Zespół zabudowy młyna (niem.) Getreidemühle Gebäuden, tj. młyna zbożowego z poł. XIX w. przebudowanego po 1920 r. Do 1974 r. był napędzany turbiną wodną. Do zespołu należą magazyn zbożowy z II poł. XIX w. (przebudowany na przełomie lat 20/30. XX w.) oraz dom młynarza z początku XX w.

Kościół Mariacki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (niem.) St. Marienkirche z okresu XIII/XIV-XV w. jest gotycką budowlą sakralną, którą na przestrzeni wieków wiele razy rozbudowywano i przebudowywano. M.in. posiada wieżę z XVII w. W swoim ostatecznym kształcie obiekt sakralny osiągnął 1108 m2 powierzchni i 15905 m2 kubatury (według innych danych: 1115 m2 powierzchni i 38660 m3 kubatury. Kościół ma bogate wyposażenie: barokowy ołtarz główny, ambonę z drugiej połowy XVIII w., prospekt organowy, chrzcielnicę romańską z XIII w., stalle z XVIII w., gotycki tryptyk (ołtarz boczny) z końca XV w., liczne płyty nagrobne oraz epitafia z XVIII w.

Wnętrza Kościoła Mariackiego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Organy

Ołtarz główny

Ambona

Klawiatura organowa

Epitafia znajdujące się w kościele

 

W Gryficach można na dzień dzisiejszy zdobyć dwa znaczki turystyczne : odwiedzając Bramę Wysoką i znajdujące się tam muzeum, oraz Basztę Prochową. Nam niestety nie udało się kupić tych znaczków ze względu na dzień wolny (Święto Wniebowstąpienia NMP). Zagorzałych zbieraczy zachęcamy przed odwiedzeniem miasta, żeby sprawdzili czy miejsca wspomniane będą czynne...

 

---

 

Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias

wiadomości o zabytkach : pl.wikipedia.org