Sośnica : niem. Reichbergen, Schosnitz
gmina : Kąty Wrocławskie
powiat : wrocławski
województwo : dolnośląskie
(51.032660, 16.782406)
Miejscowość po raz pierwszy zanotowana w łacińskim dokumencie z 1244 roku jako Sosnic. Notowana także w latach 1268-84 jako Sosnicz, Sostnicz, Zosniz, 1300 Sosniz oraz Czosnicz, 1312 Schosnicz, 1320 Schostnicz, Schozznicz 1618 Schossnitz. Nazwa wywodzi się od polskiej nazwy drzewa - sosny. Niemiecki geograf oraz językoznawca Heinrich Adamy zaliczył ją do grupy miejscowości, których nazwy wywodzą się "von sosna = Kiefer (pinus silvestris)". W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najwcześniejszą zanotowaną nazwę wsi w polskiej formie Sosnica podając jej znaczenie "Kieferdorf" - "Wieś sosny, sosnowa wieś". Niemcy zgermanizowali nazwę na Schosnitz w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.Podobny wywód przedstawia również niemiecki językoznawca Paul Hefftner. W książce o nazwach miejscowych regionu wrocławskiego z 1910 roku pisze, że nazwa pochodzi od polskiej nazwy drzewa sosny zwyczajnej łac. Pinus sylvestris. Dlaczego warto odwiedzić to miejsce położone niedaleko Wrocławia i tuż przy Kątach Wrocławskich? Ano właśnie, głównie przez znajdującą się tam Kaplicę "Świętych Schodów"...
Kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego
Pierwotnie kościół nosił wezwanie Matki Boskiej, co wymienione zostało w dokumencie biskupa Henryka. Obecny obiekt zbudowany u schyłku XIII w. w stylu romańskim. Prezbiterium przetrwało z tego okresu, nawę jednak przebudowano w stylu gotyckim w 1487roku, dodając także wieżę w 1507. W 1619 i 1776 dobudowano kolejno dwie kaplice. Wyposażenie wnętrza głównie barokowe, w tym seria obrazów J. Kynasta i Karla Kynasta. Ołtarz główny z 1700 roku (fundatorzy: hr. Mikoła von Latour i hr. Franciszek von Eicholz). Oprócz tego renesansowe epitafia (XVI w.) i chrzcielnica (1580). Istotnym elementem kościoła są Święte Schody (Scala Sancta), wzorowane na rzymskich. Ufundowała je hrabina Józefa von Wurtz und Burg w 1776 roku. W obrębie cmentarza okalającego świątynię znajduje się wolnostojąca kaplica grobowa z przełomu XVIII i XIX wieku – murowana z dachem dwuspadowym, barokowa. Odnowiona w 1986 roku z dodaniem nowego wyposażenia i nadaniem wezwania Zmartwychwstania Pańskiego.
Przed wejściem krzyż, a na bramie św. Jan Nepomucen
Nad wejściem czuwa św. Jan Nepomucen
Kasztanowiec uporczywie przeszkadzał w robieniu fotografii
Wieża
Wejście do kościoła
Figura maryjna
Epitafia
Dawny grobowiec
Wieża kościelna
Wejście do wieży
Kamienna tablica ponad wejściem do wieży
Otoczenie kościoła
Cmentarz przykościelny z współczesnymi pochówkami
Tablica pamiątkowa na ścianie kościoła
Kolejne epitafia
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Plebania
Krzyż przed głównym wejściem do kościoła
Cmentarz
Kolejne epitafia
Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego
Tabliczka na drzwiach wejściowych do kościoła
Tablica nad wejściem do kościoła z nieznaną mi sentencją
Grota Maryjna
Ołtarz boczny i ambona
Ołtarz boczny i ambona
Ogólny widok wnętrza kościoła
Tablica kamienna
Chrzcielnica
Ołtarz główny
Ołtarz główny
Sklepienie
Ciekawy element na sklepieniu
Epitafia wewnątrz kościoła, tuż przy ołtarzu
Kolejne epitafium wewnątrz kościoła
Chór i organy
Kolejna kamienna tablica
Scala Sancta - Święte Schody
Scala Santa (z wł.: Święte Schody) – liczące 28 stopni schody, które zgodnie z legendą pochodzą z pałacu Poncjusza Piłata. Jezus Chrystus miał po nich być prowadzony na sąd. Schody te przywiezione zostały z Jerozolimy do Rzymu w r. 326 przez św. Helenę, matkę cesarza Konstantyna I. Znajdują się one w pochodzącym z XVI w. budynku, położonym naprzeciwko Bazyliki Św. Jana na Lateranie, wzniesionym w r. 1589 na polecenie papieża Sykstusa V. Prowadzą do kaplicy San Lorenzo, w której znajduje się acheiropoieton (wizerunek postaci stworzony w nadnaturalny, cudowny sposób – nie ręką ludzką). Obecnie pokryte są drewnianą okładziną i wolno nimi wchodzić tylko na kolanach.
Po odbyciu w 1775 r. pielgrzymki do Rzymu hrabina Józefa von Würtz i Burg postanowiła wybudować przy kościele w Sośnicy „Święte Schody” wg wzoru Schodów rzymskich. W krótkim czasie, bo już w r. 1776 kaplica i schody były gotowe - opowiada ks. Kogut: - W każdy z 28 marmurowych stopni wmurowane są ampułki z relikwiami świętych - są to relikwie Męczenników Rzymskich, według przekazów powinna się tu jeszcze odnaleźć odrobina gwoździa z Krzyża Pana Jezusa i kawałek chusty, którą otarte zostało skrwawione oblicze ubiczowanego Chrystusa. Ściany kaplicy pokryte zostały scenami z ostatnich chwil życia Zbawiciela. Malowidła wykonali sławni w tym czasie artyści z Wrocławia - ojciec i syn Kinastowie. Dzieje Męki Zbawiciela kończą się obrazem, który przedstawia modlącą się przed ukrzyżowanym św. Jadwigę - księżnę Śląska, patronkę kaplicy Świętych Schodów. Jest ona tu ukazana jako przedstawicielka modlącego się Kościoła. Według legendy Pan Jezus pobłogosławił Świętą w czasie modlitwy, odrywając przy tym prawą rękę od belki krzyża. Ten właśnie motyw został uchwycony przez artystę na obrazie - kontynuuje Proboszcz sośnickiego sanktuarium. Schody wznoszą się do ołtarza, na którym znajduje się tabernakulum w kształcie kuli ziemskiej. Na postumencie góruje figura Chrystusa jako „Męża Boleści”. Wnęka ołtarza, symbolizująca grób, zawiera narzędzia Męki Pańskiej i anioła na straży.
Tabliczka informacyjna
Tu też należy wstępować na stopnie wyłącznie na klęczkach
Święte Schody" w Sośnicy
Święte Schody" w Sośnicy
Święte Schody" w Sośnicy
Już od ponad dwóch wieków „Święte Schody” przybliżają wiernym miejscowym i pielgrzymom mękę Chrystusa. Dlatego największe oblężenie sanktuarium przeżywa w każdy piątek Wielkiego Postu, kiedy o godz. 16 sprawowane są nabożeństwa Drogi Krzyżowej. Wierni na klęczkach, za niosącym krzyż ministrantem, wstępują na „Święte Schody”. Przy pierwszym stopniu rozpoczyna się rozważanie pierwszej stacji. Idąc na kolanach kontemplują Mękę Pańską, a po zakończeniu Drogi Krzyżowej przechodzą do głównej nawy świątyni, gdzie przy ołtarzu kapłan sprawuje Mszę św. połączoną z kazaniem pasyjnym. Wyjątkowym dniem w sanktuarium jest Wielki Piątek. Liturgia rozpoczyna się o godz. 15, ale przez cały dzień wierni przybywają do świątyni, by zanurzyć się w cierpienie Jezusa, całują stopnie „Świętych Schodów”, modlą się na klęczkach całymi godzinami. Po Drodze Krzyżowej, którą kapłan prowadzi na „Świętych Schodach”, ustawia się ze służbą liturgiczną na górnym podeście przy ołtarzu w kaplicy, gdzie odprawiana jest liturgia Słowa Bożego i wygłaszane bywa kazanie. Ze względu na olbrzymi natłok pielgrzymów uczestniczących w liturgii wielkopiątkowej, adoracja Krzyża i Komunia św. przeniesione zostają do wnętrza kościoła. Po zakończeniu liturgii ksiądz na kolanach wnosi Najświętszy Sakrament po „Świętych Schodach” do ołtarza. Adoracja odbywa się do godziny 22. - Co roku w okresie Wielkiego Postu, szczególnie w Wielki Piątek, do Sośnicy przybywają setki wiernych. Widać dzieci i młodzież, widać całe rodziny. Sanktuarium pomaga im w sposób wyjątkowy zbliżyć się do Chrystusa, zrozumieć Jego zbawczą mękę na drzewie krzyża. Każdy pielgrzym spotyka się tu z Chrystusem Zbawicielem świata, który przez swoją mękę i śmierć na krzyżu przyniósł zbawienie ludzkości, ale przede wszystkim pojedynczej osobie. W sośnickim sanktuarium widać, jak wielkie znaczenie ma dla współczesnego człowieka Droga Krzyżowa - przekonuje ks. Kogut.
Malowidła w kaplicy "Świętych Schodów"
Malowidła w kaplicy "Świętych Schodów"
Malowidła w kaplicy "Świętych Schodów"
"Święte Schody"
"Święte Schody"
"Święte Schody"
Malowidła w kaplicy "Świętych Schodów"
Malowidła w kaplicy "Świętych Schodów"
"Święte Schody"
Malowidła w kaplicy "Świętych Schodów"
Malowidła w kaplicy "Świętych Schodów"
Figura Chrystusa jako „Męża Boleści”. Chrystus ma spętane ręce
Na stopniach wyryte są krzyże
Ołtarz w kaplicy "Świętych Schodów"
Malowidła
Malowidła
Malowidła
Malowidła
Spojrzenie w dół schodów
Sentencja łacińska na najwyższym stopniu, oraz widoczne ampułki z relikwiami świętych. Na każdym stopniu znajduje się para takich ampułek, wmurowanych po obu stronach
Ołtarz kapicy "Świętych Schodów"
Ołtarz kapicy "Świętych Schodów"
Jedna z ampułek z relikwią świętych
Kaplica widoczna od strony ołtarza
Sośnickie „Święte Schody” uświęcone są modlitwą wiernych i wielowiekową tradycją. W 1999 r. kościół w Sośnicy, na mocy dekretu kard. Henryka Gulbinowicza, podniesiony został do rangi sanktuarium przez co jeszcze bardziej wzmógł się ruch pielgrzymkowy i pogłębił kult Męki Pańskiej. Nie tylko w Wielkim Poście warto przyjechać do sanktuarium. Zazwyczaj pątnicy przybywają samochodami lub autokarami, ale zdarzają się i pielgrzymki rowerowe. W okresie Wielkiego Postu do tradycji należą piesze pielgrzymki mieszkańców Kątów Wrocławskich, Strzeganowic, Wojtkowic czy Sadowic. Są to z reguły pielgrzymki indywidualne. Większe zorganizowane grupy muszą wcześniej skontaktować się z proboszczem sanktuarium, ustalić dokładny program i czas przybycia pielgrzymki. Przez cały rok tradycyjnie w każdą sobotę jest możliwość pielgrzymowania do Sośnicy. Zazwyczaj o godz. 12 sprawowana jest Msza św., potem Droga Krzyżowa, „Gorzkie żale” i tzw. nabożeństwo Siedmiu Bolesnych i Siedmiu Radosnych Dni Matki Bożej - nieznane nabożeństwo kultywowane w Sośnicy, związane z czternastoma obrazami wiszącymi w świątyni. Można również odprawić nabożeństwo „Święte Stopnie”, ułożone przez wcześniejszego proboszcza ks. Eugeniusza Kuźmika. Indywidualni pątnicy nie muszą zgłaszać wcześniej swojej obecności. Wielu pielgrzymów przybywa do Sośnicy w niedzielę: - Przyjeżdżają np. pół godziny przed godz. 11, żeby stopień po stopniu przejść na kolanach „Święte Schody”, w milczeniu rozważać Mękę Pańską, i później uczestniczyć w niedzielnej Mszy św..
Fotografował i przygotował : Matthias
wykorzystano fragmenty opracowania Magdaleny Lewandowskiej z Tygodnika Katolickiego Niedziela