Labiryntarium - Akcja o wartości 100 RM, Porzellanfabrik Königszelt A.G. z 1935 r

: Nadrzędna kategoria: Regiony; Kategoria: Ciekawostki regionalne; Opublikowano: 13 maj 2020; Utworzono: 13 maj 2020; Poprawiono: 13 maj 2020; Odsłony: 1293

Ocena użytkowników: 5 / 5

Za - w sumie - śmieszne pieniążki "staliśmy się" współwłaścicielami fabryki porcelany w Jaworzynie Śląskiej :). Zupełny przypadek sprawił, że podczas poszukiwań zasobów dla Biblioteki Dziedzictwa Ziemi Żarowskiej na zagranicznej aukcji, trafiliśmy na poniższą aukcję w bardzo niskiej cenie - grzech było nie wziąć, tym bardziej, że papiery wartościowe cieszą oko podobnie jak banknoty, a w dodatku ten związany jest z lokalną historią...

Akcja to papier wartościowy łączący w sobie prawa o charakterze majątkowym i niemajątkowym, wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w spółce akcyjnej lub komandytowo-akcyjnej. Podobne są do banknotów : wykonane z lepszego papieru, z szeregiem zabezpieczeń przed fałszerstwem, w tym znakami wodnymi. Poniższa akcja została wyemitowana w maju 1935 roku, ma wartość 100 RM (Reichs Mark) i numer seryjny 1015.

Fabryka porcelany w Königszelt została założona w 1860 przez Traugotta Silbera pod nazwą Porzellanfabrik Silber & Comp. (dziś Zakłady Porcelany Stołowej „Karolina” w Jaworzynie Śląskiej w powiecie świdnickim na Dolnym Śląsku). Zasługuje ona na pełny opis swojej 160-letniej działalności (w 2020 r. wypada ten pełny jubileusz, w tym 75 lat jako polska fabryka). Dziś jednak tylko garść informacji w związku z przedstawianą akcją...

Dlaczego fabryka powstała w Jaworzynie Śląskiej? Wybór miejsca nie był przypadkowy, bowiem gwarantowało ono łatwy dostęp do złóż glinki porcelanowej (czyli kaolinu z okolic Żarowa i Jaroszowa), węgla (brunatnego z okolic Żarowa i kamiennego z Wałbrzycha), oraz bezpośredni dostęp do linii kolejowej, która wówczas miała już połączenie m.in. z Żarowem, Wałbrzychem, Świdnica, Strzegomiem i oczywiście Wrocławiem. Po przejęciu firmy kolejno w latach 70-tych XIX Wieku przez C. Heckmanna i Augusta Rappsilbera a następnie przez samego Rappsilbera, firmę nabywa 18 grudnia 1886 r. koncern posiadający udziały w licznych fabrykach porcelany zarówno na Śląsku, ale i w Bawarii, Turyngii, Saksonii i Nadrenii. Wkrótce, bo już 22 stycznia 1887 ów koncern rejestruje spółkę akcyjną i emituje pierwsze akcji spółki. Odtąd firma nazywa się Porzellanfabrik Königszelt A.G. W 1905 roku głównym akcjonariuszem zostaje Lorenz Hutschenreuther z Selb w Bawarii, gdzie rodzina prowadzi fabrykę porcelany od 1814 roku. Odtąd wydajność fabryki jest zwiększana, a asortyment koncentruje się na przedmiotach codziennego użytku, dzięki czemu jest duży zbyt również za granicą. W 1913 roku następuje podwyższenie kapitału o 1 000 000,00 Marek. W następnych latach kapitał ulega wzrostowi, który w 1923 roku osiąga poziom 16 500 000,00 Marek. Niestety w związku z rosnącą inflacją w latach 1922-1924 i reformą walutową 1924 roku, zredukowano akcje zwykłe 5:1, oraz akcje uprzywilejowane 34:1, przez co W 1925 roku kapitał z 16 500 000,00 Marek osiaga poziom 3 048 000,00 RM (Reichsmarek). Walne Zgromadzenie w dniu 30 października 1926 r. obniża kapitał o kolejne 500 000,00 RM poprzez umorzenie 500 000,00 akcji zwykłych. W dniu 24 lutego 1930 r. Walne Zgromadzenie podejmuje decyzję o dalszym obniżeniu kapitału z 2 548 000,00 RM do 548,000,00 RM przez połączenie akcji zwykłych 5:1, a następnie ponowne podwyższenie do 1 298 000,00 RM poprzez emisję 6250 akcji uprzywilejowanych i 1250 akcji zwykłych po 100,00 RM. W celu pokrycia strat w latach 1930–1933 zgodnie z decyzją Walnego Zgromadzenia z 2 maja 1935 r., kapitał został obniżony z 1 298 000,00 RM do 235,500,00 RM poprzez redukcję akcji zwykłych 10:1, oraz akcji uprzywilejowanych 5:1. To samo zgromadzenie ogólne postanawia zwiększyć kapitał o 450 000,00 RM do poziomu 685 500,00 RM. To właśnie z tego okresu pochodzi posiadana przez nas akcja na kwotę 100 RM, datowana na Maj 1935. Operacje finansowe są bardzo skomplikowane, stąd tak naprawdę trudno zrozumieć wszystkie te manipulacje tym bardziej, biorąc pod uwagę kryzys lat 20-tych XX wieku...

Powiększony fragment akcji, tzw. suchy stempel ze skomplikowanym wzorem wewnątrz i nazwą fabryki. Tutaj stempel został przedziurawiony zapewne w celu unieważnienia akcji