Drukuj
Nadrzędna kategoria: Menu Główne
Kategoria: Ciekawostki, warto wiedzieć...
Odsłony: 82741

Ocena użytkowników: 4 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka nieaktywna
 

Pewne jest, że podczas zwiedzania licznych ciekawych miejsc na Dolnym Śląsku, często napotykacie na różnego rodzaju inskrypcje. Wyryte są one na ścianach, kamiennych portalach, cokołach pomników, ołtarzach i temu podobnych miejscach. Na Dolnym Śląsku, owe inskrypcje występują przeważnie w językach niemieckim lub łacinie. Zrozumiałe jest, że przeciętny turysta nie jest w stanie odczytać samodzielnie tych tajemniczych zapisów, ale nie musimy wcale być do końca tak bezradni. Często bowiem inskrypcje zawierają daty ich powstania. Jeśli zapis jest cyfrowy, to od razu jesteśmy "mądrzy", jeśli zaś data zapisana jest w systemie rzymskim, to możemy pokusić się na samodzielne "przetłumaczenie kodu" na cyfry. Wystarczy zapamiętać kilka układów, spośród siedmiu liter, które tworzą rzymski system zapisywania cyfr :  I, V, X, L, C, D, M. Każdy z nas zna doskonale przynajmniej trzy z nich - I, V i X, dzięki czemu zapisujemy miesiące lub odczytujemy godziny na niektórych zegarach. Na poniższym zdjęciu fragment kamiennego muru i przykład zapisania na nim daty jego powstania. Jak myślisz, czy ten mur jest zabytkowy?


M - 1000 + CM - 900 + L - 50 + XXXII - 32 rok 1982


Cóż, jednak nie jest to mur Hadriana, a nowoczesny twór. Jak widać, ten łatwy do zapamiętania system, pozwoli nam podczas naszych podróży na właściwe odczytywanie dat wniesienia różnych, zabytkowych obiektów. Proponuję pobawić się w rozszyfrowywanie dat na cokołach pomników Św. Jana Nepomucena...

System rzymski stosowany był w łacińskiej części Europy do końca średniowiecza. Do zapisu dat (zwłaszcza numeru roku), stosowany nawet do dziś (np. rok wydania książki, rok produkcji filmu).

W systemie rzymskim, liczba zero nie posiada własnego znaku, gdyż "nic" nie było powszechnie uważane za wartość liczby. Można natomiast spotkać się z wartością "pół" (0,5), która jest reprezentowana przez znak S (łac. Semis - pół) oraz ł (skreślone l).


Poniżej tabela ze sposobem zapisu cyfr od 1 - 100

Sposób zapisu setek i tysięcy

 

CC CCC CD D DC DCC DCCC CM M MD MM
200 300 400 500 600 700 800 900 1000 1500 2000

 

Odmienne sposoby zapisu tysięcy

1000 CD                5000 DD            10 000 CCDD

 

Choć nie istnieją znaki dla liczb większych od 1000, istnieje sposób dzięki któremu można zapisywać większe liczby, poprzez zapisanie liczby mniejszej 100 razy i umieszczenie jej między pionowe kreski '|' np.:

|MD| = 1500 * 100 = 150 000

|XL| = 40 * 100 = 4000 (zamiast MMMM)

Innym znakiem pełniącym podobną funkcję jest nadkreślenie oznaczające pomnożenie przez 1000 np.:

XL = 40 * 1000 = 40 000

Życzymy udanych "tłumaczeń"...


przygotował : Matthias

źródło : pl.wikipedia.org