Ocena użytkowników: 3 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

Legnica :  dawniej Lignica, czes. Lehnice, niem. Liegnitz, łac. Lignitium

gmina : Legnica

powiat : legnicki

województwo : dolnośląskie

(51.207639, 16.160553)


Będąc w Legnicy nie skupiliśmy się wyłącznie na Legnickim Jarmarku Staroci. Jest to miasto z tak bogatą historią, że należy mu poświęcić trochę czasu. Niestety wydarzenia historyczne nie oszczędzały tego miasta, dlatego nie może ono cieszyć tak jak choćby przed wojną, ale dla mnie ten spacer i tak był ciekawym doświadczeniem. Mam wrażenie, że Legnica traci na bliskości z Wrocławiem. Ale, każdy musi rozsądzić to we własnej głowie, odwiedzając wcześniej to miasto - rzecz jasna - osobiście. Zapraszam do naszej fotorelacji.

 

Kontynuacja, część pierwszą obejrzysz TUTAJ

 

Stary Ratusz


Rynek w dzień targowy


Fragment toru pozostawiony na rogu ulicy Najświętszej Marii Panny i Placu Katedralnego


Kamienice przy Placu Katedralnym


Kamienice przy Placu Katedralnym


Kamienice przy Placu Katedralnym



Rynek


Gmach Teatru im. Heleny Modrejewskiej


Rynek - widok ogólny


Wpadający do rynku fragment ulicy Złotoryjskiej


Kamienica pod Przepiórczym Koszem


Tablica informacyjna


Dom „Pod Przepiórczym Koszem” to pochodząca z XIV wieku, narożna kamieniczka usytuowana w zabudowie śródrynkowej naprzeciw gmachu teatru (Rynek 38), przebudowana i bogato przyozdobiona sgraffitem w połowie XVI w. Nazwę swą zawdzięcza oryginalnemu, cylindrycznemu wykuszowi na wysokości I i II piętra. Sgraffito pokrywa wykusz i całą elewację budynku od strony ul. Kopernika. Zakomponowane zostało w poziomych pasach, które wypełniają rzadko spotykane sceny figuralne: triumf bogini Cerery, polowanie na jelenia, sceny z bajek Ezopa. Dobry stan zachowania sgraffita wynika z faktu, iż przez długie lata pozostawało niewidoczne dla oczu, przykryte późniejszymi tynkami. (Dotyczy to w zasadzie wszystkich zachowanych w Legnicy dekoracji architektonicznych tego typu.) Sgraffitowe przedstawienia na domu „Pod Przepiórczym Koszem” odsłonięte zostały dopiero w 1909 r. W Legnicy jest sześć kamieniczek zdobionych techniką sgraffita, co stanowi dziś najliczniejszy na Śląsku zespół dekoracji architektonicznej tego typu. Dom „Pod Przepiórczym Koszem” jest wśród nich najciekawszym i najcenniejszym obiektem. Wnętrze kamieniczki nie nadaje się do zwiedzania, gdyż po licznych adaptacjach i modernizacjach zatraciło cechy stylowe, a znajdują się tam mieszkania prywatne.

(Oprac. na podst. „Legnica: przewodnik po mieście.” Izy Sadurskiej-Ziątkowskiej, Jacka Głomba, Krzysztofa Raczkowiaka) www.zabytki.legnica.eu


Kamienica pod Przepiórczym Koszem


Kamienica pod Przepiórczym Koszem


Kamienica pod Przepiórczym Koszem


Rynek w dzień Legnickiego Jarmarku Staroci



Pomnik Ring - symbol Festiwalu Srebra w Legnicy


Schody Starego Ratusza







Katedra i Stary Ratusz w Rynku


Ulica Najświętszej Marii Panny, fragment Placu Powstańców Wielkopolskich i katedra w tle


Symboliczny pomnik Satyrykonu


Ulica Najświętszej Marii Panny, marsz w kierunku ewangelickiego Kościoła Mariackiego


Ulica Najświętszej Marii Panny, spojrzenie wstecz w kierunku Katedry i Rynku


Widok na Kościół Mariacki z ulicy Najświętszej Marii Panny


Widok na Kościół Mariacki z ulicy Najświętszej Marii Panny


Widok na Kościół Mariacki z ulicy Najświętszej Marii Panny


Plac przy Kościele Mariackim


Galeria Piastów pomiędzy Zamkiem Piastowskim a Kościołem Mariackim


Ewangelicki Kościół Marii Panny (Mariacki)


Tabliczka informacyjna na kościele



Dwie dominujące w przestrzennym pejzażu miasta świątynie o średniowiecznym rodowodzie - kościół Mariacki i kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła - łączy jedna z najstarszych i najważniejszych ulic Legnicy - ulica Najświętszej Marii Panny (Frauenstraße). Jej nazwa pochodzi od wezwania kościoła Marii Panny, a nieregularny przebieg świadczy o tym, iż jako trakt komunikacyjny istniała przed lokacją miasta. Najstarsze ślady osadnictwa w tym miejscu pochodzą z XI i XII w. Lokacja miasta na prawie niemieckim około połowy XIII w. włączyła trakt w nowy układ komunikacyjny. Ulica stała się fragmentem drogi prowadzącej od bramy Wrocławskiej do bramy Złotoryjskiej, możliwe, iż także elementem przebiegającego przez Legnicę szlaku handlowego Via Regia zwanego Górną Drogą, łączącego Europę zachodnią i wschodnią.

Kościół Mariacki to jeden z najstarszych obiektów sakralnych w mieście, wzmiankowany w roku 1195, a następnie w 1203. Zwano go "Dolnym" ze względu na położenie w niższej części miasta. Pierwszy murowany kościół istniał tu już w XII w., drugi, jednonawowy zbudowany został w XIII w. z piaskowca i cegły. Budowla prawdopodobnie nie była ukończona przed najazdem mongolskim. Według Jana Długosza to właśnie w tym kościele miał Henryk Pobożny wysłuchać mszy w przeddzień bitwy z Mongołami 9 kwietnia 1241 r. Kiedy zaś następnego dnia wychodził z wojskiem z miasta "ze szczytu kościoła NMPanny (...) zsunął się kamień i spadł koło głowy jadącego w swojej wspaniałej zbroi księcia i omal nie rozbił mu głowy", co uznano "za ostrzeżenie dane z nieba albo za zły znak". Kościół ten spłonął w wielkim pożarze miasta w 1338 r. W jego miejscu w latach 1362-1386 wzniesiono nowy, czterokrotnie większy kościół. Nadano mu formę 3-nawowej hali. Sto lat później (1438), po kolejnym pożarze, przebudowano go na bazylikę i podwyższono jedną (południową) wieżę fasady. Prostokątne prezbiterium dobudowano w latach 1450-1468. Znaczna różnica poziomów między nawą i chórem, do którego prowadzą strome stopnie, wynika z konieczności usytuowania pod prezbiterium sklepionego przejścia w ciągu ulicy biegnącej za ścianą nawy wzdłuż murów miejskich. W 1522 r. Fabian Eckel wygłosił w kościele Mariackim pierwsze w Legnicy kazanie w duchu luterańskim. W 1822 r., po uderzeniu pioruna płomienie ponownie naruszyły konstrukcję budowli i przyczyniły się do gruntownej przebudowy świątyni, zrealizowanej wg projektu berlińskiego architekta Güntera w latach 1824-1828. Podwyższono wówczas nawy boczne przekształcając kościół bazylikowy w halowy. Nadbudowano również północną wieżę, by wysokością odpowiadała wieży południowej, a między nimi umieszczono zegar. Kolejne prace konstrukcyjno-renowacyjne (m.in. wzmacnianie sklepień) przeprowadzono w latach 1905-1908. Wnętrze kościoła zostało wówczas pomalowane w geometryczne "mauretańskie" wzory, pojawiły się nowe empory w nawach bocznych i organowej oraz mała architektura ołtarza o bogatym późnogotyckim rysunku maswerków, wykonane z terakoty pochodzącej z legnickiej cegielni Rothera. Pojawiły się również bajecznie kolorowe witraże (1905-1906) z bogatym programem ikonograficznym, na który składają się elementy historii religii i Kościoła, Reformacji, Śląska oraz samej Legnicy. W uroczystości przekazania kościoła po renowacji gminie ewangelicko-augsburskiej 9 czerwca 1908 roku uczestniczył cesarz Wilhelm II. Najstarszą i dobrze zachowaną częścią kościoła jest dziś dwuprzęsłowa kaplica sukienników przy południowej nawie, wybudowana w latach 1417-1437, w której zasługują na uwagę kamienne wsporniki i zworniki w kształcie tarcz herbowych (25 szt.) z przedstawieniami Arma Chrysti oraz głów uczestników Pasji. Na uwagę zasługują również płyty nagrobne rycerza Hansa von Romnitz i Friedricha von Rotkirch (ok. 1600 r.), znajdujące się pod emporą organową, epitafium pastora Gottfrida Dewerdecka w kaplicy sukienników oraz drewniane rzeźby Arona i Mojżesza - elementy dawnego barokowego ołtarza z 1771 r. Ch. Grunwalda. Kościół użytkowany jest przez Parafię Ewangelicko-Augsburską w Legnicy, zwiedzać go można w każdą niedzielę w godz. 15.00-18.00.

(Oprac. na podst. tekstów Grażyny Humeńczuk i Izy Sadurskiej-Ziątkowskiej) www.zabytki.legnica.eu


Kościół Mariacki


Kościół Mariacki


Dawny kościół benedyktynek pw. św. Maurycego jest obecnie częścią zespołu budynków I Liceum Ogólnokształcącego


Benedyktynki sprowadził do Legnicy Kazimierz Odnowiciel. Ich pierwotna siedziba ulokowana była poza murami miasta. Po 1534 r. konwent Benedyktynek przeniesiono do opuszczonego klasztoru Dominikanów św. Krzyża przy obecnym placu Klasztornym, gdzie w latach 1701-23 wzniesiono wg projektu J.J. Scheerhofera nowy barokowy klasztor z kościołem św. Maurycego. Po sekularyzacji zakonu w 1810 roku kościół został zaadoptowany na cele szkolnictwa. Przedzielona stropem nawa do dzisiaj pełni funkcje sali gimnastycznej i auli. Pierwotne przeznaczenie budowli zdradza jej charakterystyczny dla sakralnej budowli kształt i frontowa elewacja z barokowym portalem. Kościół św. Maurycego był świątynią jednonawową. Kolebkowe sklepienie i ściany nawy zdobiła zachowana do dzisiaj, bogata dekoracja stiukowa wokół plafonów. Bezwieżową fasadę wieńczy barokowy szczyt z krzyżem. Bogato zdobiony, ujęty korynckimi kolumnami portal oraz flankowane pilastrami okna górnej kondygnacji i szczytu wyznaczają główną oś frontowej elewacji. Portal zdobi kartusz inskrypcyjny i figury świętych Benedykta, Maurycego i Scholastyki. W ściany kościoła wbudowano w XIX w. renesansowe portale wyburzanych w mieście kamienic – pozostałość lapidarium dawnego Muzeum Miejskiego. W 1888 r. w miejscu dawnego klasztoru do północnej ściany kościoła dostawiono neorenesansowy, 3-kondygnacyjny budynek szkolny. W latach 1909-10 wybudowano kolejne - południowe skrzydło założenia. Przed nim znajduje się niewielki ogród z neobarokową fontanną i kolumną wystawy ogrodniczej odbywającej się w Legnicy w 1880 r. Dziedziniec szkolny na tyłach głównego budynku zamknięty jest od wschodu dawnym murem miejskim, na którym umieszczono barokowe epitafia, przeniesione tu w XIX w. z kościoła pw. Piotra i Pawła.

(Oprac. na podst. „Legnica: przewodnik po mieście.” Iza Sadurska-Ziątkowska, Jacek Głomb, Krzysztof Raczkowiak oraz „Zabytki Sztuki w Polsce. Śląsk”) www.zabytki.legnica.eu


Dawny kościół benedyktynek pw. św. Maurycego jest obecnie częścią zespołu budynków I Liceum Ogólnokształcącego.


Dawny kościół benedyktynek pw. św. Maurycego jest obecnie częścią zespołu budynków I Liceum Ogólnokształcącego.


Kościół Mariacki widziany z Placu Klasztornego


Kościół Mariacki widziany z Placu Klasztornego


Obchodzimy kościół dookoła


Tu też sporo tablic i epitafiów













Tyły kościoła, ulica Biskupia





Kościół Mariacki



Kolejne epitafia











 

U stóp Kościoła Mariackiego



Kolejny punkt zwiedzania - Zamek Piastowski


Zamek


Zamek


Zamek


Św. Jan Nepomucen, to kopia - oryginał zobaczyć można w Lapidarium Muzeum Miedzi


Zaraz tam dojdziemy


Brama główna zamku


Wieża Bramy Głogowskiej


Wieża Bramy Głogowskiej, usytuowana w linii XIV wiecznych murów miejskich, wzniesiona została w 1. poł. XV w. na miejscu wcześniejszej, broniącej wjazdu do grodu przez Bramę Głogowską. Pierwotnie nie była wieżą przejazdową, tylko obronną. Miała trzy kondygnacje zaakcentowane odsadzkami i wieńczyły ją blanki. Podczas remontu w XIX wieku przykryto ją czworobocznym dachem, a w przyziemiu przebito ostrołukowy, sklepiony przejazd. Pozostawiono jednak blanki i okienka strzelnicze na górnych kondygnacjach oraz tarczę zegara słonecznego umieszczonego na ścianie od strony zamku. W XX wieku zamurowano blanki.


Wieża Bramy Głogowskiej


Wieża Bramy Głogowskiej


Tabliczka informacyjna na Wieży Bramy Głogowskiej


Wieża Bramy Głogowskiej


Zamek Piastowski


Jedna z najważniejszych budowli Legnicy. Przez ponad 750 lat siedziba i symbol władzy terytorialnej: książąt piastowskich do 1675 r., starostów habsburskich do 1741 r., w końcu od 1809 do 1945 r. pruskich i niemieckich urzędów rejencyjnych. Dziś w zamku mieszczą się instytucje oświatowe, a na jego dziedzińcu organizowane są liczne imprezy kulturalne. Legnicki zamek, jedna z pierwszych murowanych warowni na ziemiach polskich, wybudowany został na terenie dawnego grodu i podgrodzia w końcu XII w., w czasach panowania księcia śląskiego Henryka Brodatego. W miejscu drewniano-ziemnego zespołu grodowego wzniesiono wtedy kilka znacznych budowli ceglanych. Przede wszystkim palatium i dwie wieże obronne nazwane później imieniem św. Piotra (patrona Legnicy) oraz św. Jadwigi (żony Henryka Brodatego i śląskiej świętej). Wspaniałość i znaczenie siedziby ks. Henryka Brodatego i jego syna Henryka Pobożnego, stworzonej na miarę ich królewskich ambicji, została też dodatkowo podkreślona przez dwunastoboczną kaplicę wzniesioną w bezpośrednim sąsiedztwie palatium w latach 20-tych XIII w. Dzisiejszy swój wygląd zamek zawdzięcza ciągłym rozbudowom i wielokrotnym przebudowom w duchu kolejnych epok, a także rujnującym go doszczętnie wielkim pożarom z lat 1711, 1835 i 1945. Pierwotnie oddzielone od siebie palatium i obie wieże z czasem zrosły się ze sobą w jednolitą bryłę. Rozbudowy gmachu przeprowadzone przez ks. Fryderyka II (1480-1547) i Jerzego Rudolfa (1595-1653) nadały mu układ czworoboku obwiedzionego fortyfikacjami z czterema bastejami w narożach. Skrzydła zamkowe utworzyły wewnętrzny dziedziniec przedzielony na dwie części przez mur kurtynowy z wieżą zegarową, który w XIX w. został zastąpiony budynkiem o neorenesansowej fasadzie, przypominającej galerię. Do pocz. XVI w. wjazdu na zamek strzegła zachodnia wieża św. Jadwigi. Od czasów księcia Fryderyka II (1. poł XVI w.) do wnętrza można się dostać przez istniejącą do dziś bramę wjazdową i długą sień przejazdową pod wschodnim skrzydłem zamku. Król pruski Fryderyk II w 1764 r. polecił rozebrać fortyfikacje zamkowe, a w 1793 r. zasypano też fosy i zlikwidowano most prowadzący do zamku. Zamek, zniszczony w maju 1945 r. w blisko siedemdziesięciu procentach, został odbudowany w latach 1960-1970. W całym kompleksie szczególnie godne uwagi są te partie, które zachowały swą oryginalną formę. Do takich bez wątpienia należy wspaniała brama zamkowa, najwcześniejszy zabytek architektury renesansowej w Legnicy, dzieło Jerzego z Ambergu. Portal bramy zdobią trzy kolumny kandelabrowe, na których wspiera się bogato rzeźbiony fryz z medalionami portretowymi fundatora tego założenia ks. legnickiego Fryderyka II i jego żony Zofii Brandenburskiej oraz kartusz herbowy z orłem śląskim. Z dziedzińca możemy oglądać odsłoniętą w trakcie badań architektoniczno-konserwatorskich w latach 60-tych XX w. północną ścianę palatium. Ceglany mur i zachowane w nim detale architektoniczne oddają skalę i charakter tej budowli. W bezpośrednim sąsiedztwie palatium do 1621 r. wznosiła się romańska dwukondygnacyjna kaplica, której resztki można oglądać w przykrywającym je pawilonie ekspozycyjnym. Obie cylindryczne wieże zamkowe miały pierwotnie po ok. 20 m wysokości. Pomieszczenia w ich dolnych partiach służyły za więzienie, do którego opuszczano skazańców ze znajdującej się nad nimi izby straży, w górnych mieściły się izby mieszkalne. Obie wieże za czasów ks. Ludwika II (1385-1436) zostały ponad dwukrotnie podwyższone. Dotąd okrągłe, zyskały wtedy ośmioboczne nadbudowy zakończone strzelistymi dachami. Wieża Św. Piotra została dodatkowo zwieńczona kamiennym gzymsem koronującym, na którym wspiera się dekoracyjna balustrada autorstwa kamieniarza sprowadzonego z Saint Denis pod Paryżem. Wówczas też wieża św. Jadwigi zyskała ganek z krenelażem. W mieszczącej się poniżej niego dawnej izbie mieszkalnej, nazywanej też „komnatą św. Jadwigi” lub „zieloną komnatą” na początku XVI w. została urządzona Komnata Różana z bogatą polichromią wyrażającą cechy ówczesnej kultury rycersko-dworskiej. Legendy legnickiego zamku wiążą komnatę z osobą księżnej Jadwigi, która miała tam spędzać czas podczas swych wizyt w Legnicy. Jej pamięci została też poświęcona przez księcia Ludwika II (w 1416 r.), który nakazał zawiesić w niej obraz przedstawiający Świętą i palić tam lampę oliwną. Po remoncie przeprowadzonym przez księcia Fryderyka II w 1. ćw. XVI wieku charakter tego wnętrza uległ zasadniczej zmianie. Ściany i sklepienie w całości pokryła bogata polichromia. Jej treści nie nawiązywały do religijnych tradycji tego miejsca, lecz były wyrazem późnogotyckiej kultury rycersko-dworskiej, z którą Fryderyk II zetknął się podczas swych podróży po Europie. Stamtąd zapewne przywiózł do Legnicy realizowane później idee, wśród nich chęć posiadania w zamku „zielonej komnaty”, na wzór tych, jakie oglądał we Francji, Włoszech czy w Czechach. W idealnym świecie natury, przywołanym dzięki pokryciu komnaty malowidłami przedstawiającymi bujne i ukwiecone wici akantu, umieszczono wizerunki równie idealnych rycerzy - Dobrych Bohaterów (prawie naturalnej wielkości). Są to bohaterowie antyczni (Hektor z Troi, Aleksander Wielki i Juliusz Cezar), starotestamentowi (Jozue, Dawid, Juda Machabeusz) i chrześcijańscy (król Artur, Karol Wielki, Teodoryk z Werony i Gotfryd de Bouillon), w średniowieczu powszechnie uznawani za uosobienie godnych naśladowania. W tym miejscu warto zaznaczyć, że w Legnicy od dawna był otaczany wielkim kultem jeszcze jeden bohater - książę Henryk Pobożny. Świadczą o tym różne wzmianki w literaturze, z których wynika, że już w XIV w. na zamku, w miejskim ratuszu i w kościele Piotra i Pawła znajdowały się malowidła ścienne przedstawiające bitwę z Tatarami.

(Oprac. na podst. tekstu „Zamek” Andrzeja Niedzielenki) www.zabytki.legnica.eu


Zamek


Zamek


Zamek


Zamek


Zamek


Otoczenie zamku


Widok sprzed bramy głównej zamku na jego dziedziniec



Widok z bramy głównej na dziedziniec zamkowy

Dziedziniec zamku


Dziedziniec zamku


Pod wieżą













Widok z dziedzińca zamkowego


Budynek porośnięty kryje relikty zamkowej kaplicy






Pozostałości kaplicy zamkowej


Pozostałości kaplicy zamkowej


Pozostałości kaplicy zamkowej


Pozostałości kaplicy zamkowej


Pozostałości kaplicy zamkowej


Pozostałości kaplicy zamkowej


Wieża zamkowa widziana z dziedzińca


Brama główna zamku


Widok z bramy na Wieżę Głogowską


Widok ogólny na wejście główne do zamku od strony ulicy Nowej


Spacer wzdłuż zamku


Spacer wzdłuż zamku


Pomnik


Jedna z dwóch wież zamku


Zamek Piastowski widziany z ulicy Nowej


Legnica dobrze oznaczona jest dla turysty


Gmach Poczty Polskiej


Brama Lecha Wałęsy pomiędzy budynkami galerii handlowej


Ulica Zamkowa


Plac przed kościołem Mariackim, flagi miast partnerskich


Poniżej herby miast partnerskich



Ulica Najświętszej Marii Panny widziana od kościoła Mariackiego, po prawej kamienica Scholza


Tabliczka informacyjna na budynku


Renesansowa kamienica jest jednym z niewielu zachowanych w Legnicy zabytków swojej epoki (obecnie siedziba Ośrodka Sportu i Rekreacji). Johannes Scultetus (Hans Scholz) wybitny uczony, rektor szkoły św. Piotra i Pawła w Legnicy, uważany jest za właściciela domu, którego elewacja ozdobiona została w 1611 roku niezwykłym ornamentem sgraffitowym. Dekoracja składająca się z motywów geometrycznych, architektonicznych, roślinnych oraz przedstawień figuralnych całkowicie pokrywa górną część elewacji frontowej. Między oknami I piętra, w arkadach umieszczono siedem postaci kobiecych oraz dwie męskie. Wizerunki kobiet tworzą cykl personifikacji Siedmiu Sztuk Wyzwolonych: Gramatyki, Dialektyki, Retoryki, Muzyki, Arytmetyki, Geometrii i Astronomii. Postacie mężczyzn przedstawiają twórcę dekoracji mistrza Giovanniniego oraz jego pomocnika. Sgraffita zakryto tynkami w końcu XIX w., a odsłonięto w 1972 r.

(Oprac. Grażyna Humeńczuk) www.zabytki.legnica.eu

Kamienica Scholza


Kamienica Scholza


Ewangelicki kościół Mariacki w Legnicy



Budynek 1 Liceum Ogólnokształcącego w Legnicy


Galeria przy kościele Mariackim


Ulica Najświętszej Marii Panny


Powrót do Rynku


Przejście pomiędzy gmachem Teatru im. Heleny Modrzejewskiej a Kamienicą pod Przepiórczym Koszem, w tle ulica Piekarska


Akademia Rycerska widziana z Rynku


Ul. Św. Jana


Ulica Ojców Zbigniewa i Michała i dalej Partyzantów


Budynek sądu Okręgowego w Legnicy, jakieś podobieństwo ze świdnickim jest...


Sąd Okręgowy w Legnicy widok gmachu od tyłu


Wracamy ulicą Gwarą do auta, tu skrzyżowanie z ulicą Złotoryjską - widok w kierunku Rynku


Osobiście nie znoszę, ale pomiędzy Rynkiem a Zamkiem Piastowskim znajduje się galeria handlowa tak, że tego... ;)

 

Zabytków zatem nie trzeba zwiedzać razem, ale spacer po Parku Miejskim obowiązkowo. Pozostawimy to na inny czas.



Fotografował i przygotował : Matthias