Drukuj

Wysoka : niem. Hochwalde

gmina : Międzyrzecz

powiat : międzyrzecki

województwo : lubuskie

współrzędne geo : 52.374672, 15.458130

 

 

 

Miejscowość Wysoka (niem. Hochwalde) w powiecie międzyrzeckim. Pięknie położona wieś otoczona wodami jeziora Paklicko Małe. Ląd wrzyna się tu w wody jeziora tworząc, malowniczy półwysep otoczony lasami. Znakomity punkt wypadowy na zwiedzanie zarówno MRU jak  i okolicznych lasów i jezior. Choćby w poszykiwaniu grzybów, których jest tu pełno. Dla nas stał się bazą do zwiedzania zakamarków Miedzyyrzeckiego Rejonu Umocnionego.

 

 

 

Mapa Google - Wysoka, miejscowość na półwyspie

wysoka (1)

 

 

 

 

Malowniczy pólwysep otoczony wodą i lasami kryje także wojenne tajemnice.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Nasza baza wypadowa.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Pośrodku wsi znajduje się monument przypominający o wydarzeniach, które miały tu miejsce w 1945 roku.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Jest to kamień z przymocowaną tablicą pamiatkową poświęconą majorowi Aleksiejewowi Karabanowi-dowódcy 3 Batalionu czołgów 44BPanc.

wysoka (1)

 

 

 

 

 

Stoi w miejscu, gdzie poległ bohater jednej z najciekawszych akcji bojowych podczas przełamywania umocnień. Dla niektórych, właśnie ten incydent był aktem przełamania umocnień MRU. Przeciwnicy tej tezy zaznaczają, że ponieważ pozycja Pińska została minięta bez wystrzału, to nie możemy mówić o przełamaniu linii. Jednak to własnie w Wysokiej doszło do starcia z Pz.W 775 i ostatecznie do jego zniszczenia, dzięki czemu droga poza MRU była możliwa dla walczącej grupy czołgów. Niestety zapory pod Pińskiem zostały w tym czasie ponownie założone. Nie zmienia to faktu, że  wspomniana grupa bojowa jako pierwsza przkroczyła linie umocnień i to w jej centralnym punkcie! Zacznijmy jednak wszystko od początku...

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

W dniu 29 stycznia 1945 roku szpica 44 BPanc pułkownika Gusakowskiego dotarła do Kaławy. Rozpoznanie saperów stwierdziło zapory przeciwczołgowe na drodze do miejscowości Wysoka. Rosjanie zdawali sobie sprawę z istnienia umocnień MRU , jednak nie znali ich lokalizacji. Dlatego rowy i zęby smoka były tego dnia dla Gusakowskiego zaskoczeniem. Saperzy donosili że pobliskie okopy są puste, a drogę przegradza jedynie zapora z szyn. Nie stwierdzono także min w tym obszarze.

Pułkownik zdecydował sie na śmiały manewr. Uwzględniając możliwość zasadzki zaryzykował wykorzystanie swoich oddziałów  do nocnej akcji polegającej na przeskoczeniu z marszu przez pozycje wroga. Szpicę stanowili piechurzy pod dowództwem kpt.S.Yudina, następnie ruszył 3 batalion znanego z waleczności mjr. A.A.Karabanowa, następnie reszta awangardy włacznie z artylerią samobieżną pod dowództwem ppułk P.Melnikova. Saperzy i fizylierzy usunęli zapory i czołgi ruszyły drogą. Pochmurne nocne, niebo sprzyjało Rosjanom, którzy byli mało widoczni w ciemnościach. Należy zaznaczyć pomysłowość rosyjskich saperów. Aby ułatwić forsowanie zapory na drodze przy tak małej widoczności, ustawili się z latarkami przy pasach na poboczach, jednak odwróceni byli tyłem do wroga! Pomogło to czołgom na szybkie pokonanie przeszkody jednocześnie sugerując ewentualnym obserwatorom, że maja do czynienia z niemieckimi oddzałami. Nie po raz pierwszy 44 BPanc używała sprytu w walce. Niedługo wcześniej podczas opanowywania mostu w Szumiącej wykorzystali zdobyczne niemieckie wozy pancerne, które jechały na przodzie kolumny i wprowadzały zdezorientowanie wśród obrońców.

Tak naprawdę nie wiemy czy Niemcy w bunkrach faktycznie dali się nabrać. Faktem jest, że nie oddali żadnego strzału. Być może czekali w niepewności na znak alarmu z posterunku przy drodze, jednak posterunek był pusty. Być może Niemcy przy drodze w ostatniej chwili uciekli widząc radzieckie czołgi? Być może nie obsadzono go nawet. PanzerWerk 717 milczał. A może dlatego, że był obsadzony tylko przez kilkunastu rezerwistów.

Dwie godziny później, zaopatrzony już nowym wojskiem bunkier odpierał skutecznie atak 45 BPanc.gw. Zresztą zasilanie wojskiem MRU przez Niemców ogólnie odbywało się bardzo chaotycznie. Szybko posuwające naprzód wojska radzieckie wprowadzały zamieszanie i deorganizację niemieckich jednostek, a sytuacja zmieniała sie z godziny na godzinę.

Faktem jest, że grupa dojechała do Wysokiej bez wystrzału pokonując linię MRU. Jednak ok. 21.00 patrol rozpoznania próbujący przedostać się przez most na pólnocnym skraju wsi został ostrzelany  z broni maszynowej i panzerfaustów. Pz.W. 775 "Reinhard" właczył się do walki. Mjr. A.A. Karabanow znany z brawurowych akcji rozwinął swój batalion wzdłuż skraju wsi, a jeden z czołgów ukrył w stodole, z której zamaskowany ostrzeliwał punkty ogniowe schronu podczas, gdy pozostałe siły zmuszały Niemców do prowadzenia ognia i zdradzania pozycji. Czołg T34 nie był w stanie przebić kopuł bunkra jednak próbował niszczyć siłę ogniową uszkadzając karabiny, ogłuszając strzelców. Po godzinie walki udało sie zablokować strzelnice w jednej z kopuł. Dało to możliwośc zaatakowania przez piechotę okopów i usunięcia zagrożenia ze strony panzerfaustów. Teraz czołgi mogły oczyścić podejście do bunkra pokonując zasieki. Jednak Pz.W. 775 nie chciał się poddać mimo obrzucenia go ładunkami wybuchowymi. Dowódca obiektu SS Oberscharführer Andreas Mark von Kleiner  postanowił wysadzić bunkier wraz załogą. Wybuch przeżywa dwóch obrońców, którzy pozostawieni przez Rosjan (być może byli pewni że nie przeżyją), docierają do wsi późną nocą i zostają opatrzeni. Pozostałości bunkra 775 możemy obejrzeć TU.

Major A.A.Karabanow dowodził akcją ze skrzyżowania w Wysokiej. Tu dopadła go smierć. Ponoć ostrzegano go niejednokrotnie aby nie prowadził obserwacji z otwartego włazu czołgu tylko przez peryskop. W walkach był ranny już pięć razy. Tym razem szczęście go opuściło. Zginąl tam gdzie stoi dziś głaz upamiętniający jego śmierć.

 

 

 

 

Z lewej dowódca 1 bat. czołgów 44 BPanc. gw. mjrF.P. Boritko, z prawej dowódca 44BPanc gw. płk.I.I Gusakowski

wysoka (1)    wysoka (1)

 

 

 

 

 Bohater spod Wysokiej , dowódca 3 batalionu czołgów 44 BPanc gw. mjr A.A. Karabanow

wysoka (1)

 

 

 

 

 

Mjr Karabanow miał tylko 25 lat w chwili smierci (ur.29.03.1919 roku w Godyaykino w Gruzji). Bohater wielu udanych akcji. W czasie działań odznaczony wieloma odznaczeniami min.Ordem Lenina, Czerwonego Sztandaru, Orderem Bohdana Chmielnickiego, Czerwonej Gwiazdy , także Czerwonego Sztandaru Mogolskiej Republiki Ludowej. Pośmiertnie uznzany Bohaterem Związku Radzieckiego. Pochowany na Cmentarzu Wojsk Radzieckich w Międzyrzeczu.

Od 1992 roku w styczniu odbywa sie impreza upamietniajaca przedstawione tu wydarzenia. Pod pomnikiem gruzińskiego majora składane są kwiaty, a nastepnie odbywa się inscenizacja historyczna z udziałem grup rekonstrukcji historycznej, czołgów i pojazdów pancernych. Towarzyszą temu także inne atrakcje, jak wojskowa grochówka , pokazy, prelekcje, czy darmowe zwiedzanie pniewskich bunkrów. Fotogaleria z ostatniego rajdu dostępna stronie Gminy Międzyrzecz: Rajd Karabanowa 2017.

Film z poprzedniego roku możemy obejrzeć tu:Rajd Karabanowa 2016, lub Rajd mjr.Karabanowa 2016 .

 

 

 

 

Uliczka biegnąca w głąb półwyspu w miejscowości Wysoka.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Uliczka kończy się pętla na końcu cypla..jednak nie ma z niej dostepu do jeziora.

wysoka (1)

 

 

 

 

 We wsi znajduje sie wiele domów pamiętajacych walki w Wysokiej.

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 Widok na wieś od strony drogi z Boryszyna.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Wody jeziora Paklicko Małe.

wysoka (1)

 

 

 

 

Na skraju wsi w kierunku na Boryszyn znajdował się jeden z obozów dla pracowników budujących obiekty MRU. Powstający w latach trzydziestych system umocnień,  bydowany był przez firmy niemieckie bez wykorzystania pracowników przymusowych, co niejednokrotnie usłyszymy od przewodników podczas zwiedzania podziemi MRU. Należy jednak pamietać. że przed radziecką ofensywą system był wykorzystywany dla fabryk podziemnych, a także w końcowym okresie rozbudowywany.

Był to obóz budowniczych fortyfikacji, w późniejszym okresie wykorzystywany dla praconików przymusowych podziemnej fabryki.Nadano mu nazwę "OT Arbeits-Lager Hochwalde I". Dość blisko Wysokiej znajduje się główny wjazd do podziemi, więc umiejscowienie tu robotników było uzasadnione.

Co istotne, znajdował się przy obozie także schron przeciwlotniczy, który można zobaczyć do dziś...

 

 

 

 

 Betonowy mur przy schronie.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Aby dotrzeć do schronu, musimy minąć boisko nad jeziorem i betonowy mur.

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 Po minięciu bramy napotykamy na gąszcz zarośli, jednak schron jest łatwy do odnalezienia..

wysoka (1)

 

 

 

 

 Do schronu prowadzą dwa wejścia oddalone od siebie o kilkadziesiąt metrów

wysoka (1)

 

 

 

 

 Mimo zarośli wejście jest łatwo dostrzegalne.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Wchodzimy w głab tunelu.

wysoka (1)

 

 

 

 

Tunele wewnatrz sa suche i w dość dobrym stanie.

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

Widać jednak wszędzie uszkodznia podłogi tuneli. Popękane i spęczniałe na sporej części obiektu.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Długość tuneli robi wrażenie.

wysoka (1)

 

 

 

 

 Fragment wyposazenia?

wysoka (1)

 

 

 

 

 przebicia przez mur  pomiędzy niektórymi tunelami

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 drugie wejście do obiektu..

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 Ściana z cegły tworząca dodatkowe pomieszczenie w jednym z tuneli.

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

wysoka (1)

 

 

 

 

 

 wysoka (1)

 

 

 

 

 

 Wkońcu wyjście...:)

wysoka (1)

 

 

 

 

Żegnamy Wysoką i podążamy w kierunku Boryszyna...

 

 

 

 


Podróżowali i fotografowali : Christophorus & Matthias, przygotował : Christophorus

źródła:

J.Miniewicz,B.Perzyk "Międzyrzecki Rejon Umocniony"

www.mru-bunkry.strefa.pl

www.polskaniezwykla.pl

www.wloczykij-forumposzukiwaczy.com

Mapa "Międzyrzecki Rejon Umocniony-Odcinek Centralny"R.M.Jurga