Elbląg niem. Elbing
gmina wiejska : Elbląg
powiat : elbląski (miasto na prawach powiatu)
województwo : warmińsko-mazurskie
współrzędne geograficzne : 54°09'32.3"N 19°23'36.3"E (54.158967, 19.393404)
Nasza podróż to rejs jachtem motorowym Kanałem Elbląskim i fragmentem Pętli Żuławskiej co jest głównym celem. Nie w sposób jednak nie zatrzymać się by zobaczyć tak ważne i piękne miasto jak Elbląg. Jako, że przypłynęliśmy do miasta późno, zwiedzanie nocne było krótkie, poza tym byliśmy głodni i spragnieni dlatego przysiedliśmy w jednej z licznych tutaj restauracji. Następnego dnia za to trochę kilometrów zrobiliśmy i naprawdę było warto...
O naszej podróży z Miłomłyna do Elbląga Kanałem Elbląskim TUTAJ
Elbląg, centrum miasta, do którego przybyliśmy o 21.00. Bulwar Zygmunta Augusta, w tle Stary Rynek rzymskokatolicki kościół pw. św. Mikołaja no i na pierwszym planie modny w wielu miastach na świecie napis I LOVE... tu oczywiście ELBLĄG
Herb Elbląga
Autorstwa Łukasz Ptasznik - Urząd Miejski w Elblągu, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15644607
Archiwalna fotografia ze strony www.elblag.eu, lata 60-te, zniszczone w 1945 roku Stare Miasto, zostało rozebrane i dziś powstaje tu zupełnie nowe "Stare MIasto". Na zdjęciu widoczna Brama Targowa w centrum i fragment dawnego kościoła ewangelickiego (dziś galeria) po lewej
Fotografia Elbląg z drona ze strony www.worldisbeautiful.eu. Tu widzimy Stare miasto dziś, na dole Brama targowa i po prawej dawny kościół ewangelicki, który dzis pełni rolę galerii. Niemal wszystkie budynki na fotografii wybudowano w ramach odtwarzania Starego Miasta dopero niedawno i wciąż się je buduje
Elbląg (łac. Elbinga, Elbingum, Elbingus, niem. Elbing, prus. Elbings, kaszub. Jelbiąg, Elbiąg – miasto na prawach powiatu w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba władz powiatu elbląskiego i gminy wiejskiej Elbląg, ale miasto nie wchodzi w ich skład, stanowiąc odrębną jednostkę samorządu terytorialnego. Od 1992 stolica diecezji elbląskiej. Najstarsze miasto w województwie, jedno z najstarszych w Polsce i Niemczech (rok założenia 1237, prawa miejskie 1246). Miasto posiadało prawo do czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla. Elbląg to najniżej położone miasto w Polsce. Leży u ujścia rzeki Elbląg do Zalewu Wiślanego.
Według danych GUS z 30 czerwca 2021 r., Elbląg liczył 117 952 mieszkańców i był pod względem liczby ludności drugim (po Olsztynie) miastem w województwie warmińsko-mazurskim, a także 30. spośród najludniejszych miast w Polsce.
Elbląg to ośrodek przemysłu ciężkiego (Spółka Zamech Marine zajmująca się produkcją śrub napędowych do statków oraz General Electric z Zakładem Metalurgicznym i Zakładem Turbin), przemysłu spożywczego (browar wchodzący w skład Grupy Żywiec), przemysłu meblarskiego, również turystycznego (Kanał Elbląski z pochylniami). Rozwój miasta przypadał m.in. na okres od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998, kiedy Elbląg był stolicą województwa. Miał wtedy miejsce znaczny napływ ludności do miasta.
Przez obwodnicę Elbląga przebiegają dwie drogi krajowe: S7 łącząca Elbląg z Gdańskiem, Warszawą i Krakowem oraz S22 będąca najkrótszą drogą łączącą zachód i wschód Europy. Od Elbląga na wschód obie drogi mają status drogi ekspresowej.
Elbląg leży w historycznych Prusach Górnych, na obszarze dawnego bałtyckiego terytorium plemiennego Pogezanii. Stanowi również część Powiśla. Jest jednym ze spenetrowanych archeologicznie polskich miast, dzięki czemu elbląskie muzeum posiada unikatowe eksponaty (np. średniowieczną windę).
Statki Białej Floty wożące turystów na pochylnie Kanału Elbląskiego zacumowane przy Moście Wysokim i Bulwarze Stanisława Augusta. W tle nowe budynki "Starego Miasta" i wieża kościoła św. Mikołaja, widok z rzeki Elbląg
Bulwar Stanisława Augusta, wylot ul.Świętego Ducha, widok z rzeki Elbląg
Bulwar Stanisława Augusta i Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, widok z rzeki Elbląg
Zabytki Elbląga istniejące:
Katedra pw. św. Mikołaja
- Zabytkowe kamieniczki przy ul. Mostowej
- Kościół katedralny św. Mikołaja, XIII–XV wiek, przebudowany po pożarze spowodowanym wyładowaniem atmosferycznym 26 stycznia 1777, z cennym wyposażeniem wnętrza (późnogotyckie tryptyki, gotyckie drewniane figury apostołów w nawie głównej, chrzcielnica brązowa z 1387, gotycki relikwiarz Krzyża św., płyty nagrobne z połowy XIII wieku)
- Brama Targowa z 1309 i pozostałości fortyfikacji miejskich,
- Kanał Elbląski
- Ścieżka kościelna
- Kaplica pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Elblągu
- kościół podominikański NMP, XIII–XVI wiek (obecnie Galeria „El”), częściowo zburzony w 1945, zrekonstruowany w latach 60.; dawny - ołtarz główny zachował się kościele katedralnym, pozostałe wyposażenie (prospekt organowy, epitafia, empory) uległo zniszczeniu.
- Kościół św. Wojciecha,
- Kościół Bożego Ciała, XIII–XV wiek (przed pożarem z 1405 istniał tu kościół św. Jerzego wraz z lapidarium),
- Kościół Świętego Ducha, XIV wiek
- Kościół św. Antoniego, XIV wiek
- Kościół bł. Doroty, szachulcowy z XVIII wieku, przeniesiony z Kaczynosu
- Kościół św. Jerzego, 1 połowa XIV wieku
- Kościół św. Pawła Apostoła, 1895
- Kościół św. Trójcy, 1838
- Kościół polskokatolicki Dobrego Pasterza, 1880–1890
- Cerkiew prawosławna św. Marii Magdaleny, dawna kaplica ewangelicka, 1905
- Pałac Augusta Abbegga
- Pałacyk, ul. Pułaskiego 10, XIX, ogród
- Muzeum w Elblągu
- Zespół dawnego zamku i podzamcza
- Kamienica Josta von Kampen w Elblągu
- kamienice późnogotyckie, renesansowe i manierystyczne (w większości zniszczone w 1945)
- Szkoła przy ul. Robotniczej z 1926–1927 roku w stylu modernistycznym przy ul. Robotniczej, dawniej Gimnazjum nr 2, obecnie Zespół - Szkół Zawodowych nr 1 (przeniesiony z ul. Zamkowej)
- Szkoła przy ul. Królewieckiej z 1928, ceglana, w stylu ekspresjonizmu, pierwotnie przeznaczona na szkołę zawodową dla dziewcząt, obecnie Zespół Szkół Gospodarczych.
- Szkoła przy ul. Agrykola z lat 1925–1929, w stylu modernistycznym, zwieńczony iglicą, tarasowo ukształtowany budynek, proj. Walter Kleemann
Zabytki Elbląga niezachowane:
- Ratusz Staromiejski w Elblągu (retrowersja)
- Kościół Trzech Króli, 1881–1885, neogotycki, wcześniej gotycki (XIV wiek), nieznacznie uszkodzony w 1945, zburzony wiosną 1954 roku
- Kościół św. Anny, 1900–1901, neogotycki, częściowo zniszczony w 1945, zburzony wiosną 1954 roku
- Stary kościół św. Anny, 1621, zburzony w 1899 roku
- Kościół baptystów, 1898, rozebrany po 1945
- Kościół Matki Boskiej Królowej Polski (dawniej baptystów), zburzony w 1989, w jego miejscu stoi nowy kościół pod tym samym wezwaniem
- Kościół św. Jakuba, XIV wiek, rozebrany w 1601 roku
- Kościół zamkowy św. Andrzeja, XIII–XIV wiek, zniszczony w 1454 roku razem z zamkiem krzyżackim, następnie rozebrany
- kamienice Starego i Nowego Miasta
- Ratusz Nowego Miasta, rozebrany w XIX wieku
- Ratusz Starego Miasta, XIV wiek, spalony w 1777 roku, później rozebrany
- Ratusz Miasta Elbląga, 1891–1894, w stylu manieryzmu niderlandzkiego, częściowo spalony w 1945, rozebrany w 1948 roku
- stary gmach sądu, 1858, spalony po działach wojennych w 1945 roku, rozebrany w 1961
- willa Schichaua, XIX wiek, spalona w 1945, później rozebrana
- willa Ziesego, koniec XIX wieku, spalona w 1945, rozebrana w 1961
- Miejsca historyczne, pamiątkowe
- Wieża Bismarcka w Elblągu
- Skwer im. Ofiar Sprawy Elbląskiej
- Synagoga żydowska, 1824, spalona przez Niemców w czasie nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku, później rozebrana
- Na Placu Słowiańskim, tuż obok dębu i obelisku z datą „1837” upamiętniającego 600-lecie lokacji miasta, znajduje się symboliczny „grób” województwa elbląskiego, odsłonięty 31 grudnia 1998 roku. Na pamiątkowej tablicy napis: „Tu leży województwo elbląskie”.
za pl.wikipedia.org
Przystań miejska w centrum miasta przy Bulwarze Stanisława Augusta, tutaj cumujemy i nocujemy
Nasz jacht motorowy zacumowany - wyruszamy do miasta
Zwodzony Most Wysoki (pieszy) otwierany w godzinach nieparzystych od 7 do 21
Zwodzony Most Wysoki (pieszy) otwierany w godzinach nieparzystych od 7 do 21
Ulica Mostowa przy Starym Rynku i kościele św. Mikołaja
Widok ze zwodzonego Mostu Wysokiego na Bulwar Stanisława Augusta i przystań ulokowaną pomiędzy dwoma mostami zwodzonymi
Wszędzie to samo... Most Wysoki, w tle Most Niski - oba zwodzone
Most Wysoki widok w kierunku Specjal Pubu, modnego jak się okazało miejsca wśród elbląskiej młodzieży
Rzeka Elbląg pomiędzy mostami zwodzonymi w centrum miasta
Przystań miejska w centrum miasta gdzie spędziliśmy w sumie dwie noce. W tle odbudowywana zgodnie z koncepcją retrowersji elbląska starówka
Specjal Pub w pięknym budynku o konstrukcji ryglowej
Most Wysoki i ulica Mostowa w tle
Nowa Starówka w Elblągu
Retrowersja to nieformalna nazwa postmodernistycznego nurtu w polskiej architekturze i urbanistyce przełomu XX i XXI wieku, polegającego na odbudowie starówek, części miast lub poszczególnych kwartałów zabudowy, w zgodzie z dawnym układem i wysokością ulic, ale z bardzo swobodnym potraktowaniem detalu, kolorystyki i z użyciem dużej ilości ornamentyki luźno nawiązującej do stylów historycznych. Retrowersję zastosowano na szeroką skalę w Elblągu. Tutaj w 1945 roku podczas działań wojennych zniszczone zostało niemal doszczętnie Stare Miasto. Po wojnie, do lat 60-tych rozebrano całe morze ruin, by od lat 80-tych rozpocząć odbudowę Starego Miasta nawiązując do przeszłości. Ta odbudowa trwa do dziś...
Nowe Stare MIasto widziane z lewobrzeżnego Elbląga
Most Niski (zwodzony) przeznaczony do ruchu samochodowego i poeszego
Most Niski (zwodzony) przeznaczony do ruchu samochodowego i poeszego
Kościół Polskokatolicki pw. Dobrego Pasterza
Kościół Polskokatolicki pw. Dobrego Pasterza
Kościół Polskokatolicki pw. Dobrego Pasterza
Kościół Polskokatolicki pw. Dobrego Pasterza
Kościół Polskokatolicki pw. Dobrego Pasterza
Jezdnia Mostu Niskiego i bryła dawnego kościoła ewangelickiego w tle. Dziś mieści się w kościele Centrum Sztuki Galeria EL
Praw brzeg rzeki Elbląg. Mały biały budynek to przystań pasażerska Białej Floty (statki wycieczkowe po Kanale Elbląskim), dalej stocznia w Elblągu
Lewy brzeg rzeki Elbląg widziany z Mostu Niskiego w kierunku północnym
Stare Nowe Miasto widziane z Mostu Niskiego
Most Wysoki widziany z Mostu Niskiego
Jezdnia Mostu Niskiego
Kościół Mariacki w Elblągu – gotycka, zdesakralizowana świątynia protestancka w Elblągu. Dziś Centrum Sztuki Galeria EL
Kościół Mariacki w Elblągu – gotycka, zdesakralizowana świątynia protestancka w Elblągu.
Lokalizacja jest typowa dla klasztorów żebraczych, świątynia powstała na uboczu, przy murach miejskich. Założycielami byli dominikanie przybyli z Krakowa, którzy otrzymali w 1238 z rąk mistrza krajowego zakonu krzyżackiego Hermana Balka dokument fundacyjny. Budowę rozpoczęto ok. 1246 lub 1248 i z tamtego okresu pochodziło prezbiterium, zakrystia i dwa aneksy przylegające od strony zachodniej. W 1504 kościół spalił się, odbudowano go dziesięć lat później, kiedy to powstały sieciowe sklepienia nawy głównej. Do połowy XVI wieku skupiał ludność polską, później utracił znaczenie w tym zakresie. Wiązało się to z opuszczeniem w 1542 świątyni przez ostatnich dominikanów i przekazaniu zabudowań radzie miejskiej, która oddała budynki ewangelikom. Podczas wojny szwedzkiej zniszczony i odbudowany. W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali go jako schron, kościół i klasztor zostały zniszczone w 1945 roku, kościół odbudowano po 1959. Z inicjatywy Gerarda Kwiatkowskiego podczas obudowy obiektu przeznaczono go na cele kulturalne, w kwietniu 1961 urządzono w nim Galerię EL.
Kościół powstał na planie nieregularnego prostokąta, posiadał dwie nawy, wydzielone prezbiterium, zakrystię i krużganek. Bryła nie posiada pionowych dominant, jedyną ozdobę stanowią trójkątne szczyty z pinaklami. Z trzech stron niskie przybudówki stanowiące pozostałość klasztornego wirydarza. Wnętrze częściowo zrekonstruowane, pozostawiono mury z ubytkami i epitafiami. Budynek i pozostałość dawnego klasztoru otacza zachowany fragmentarycznie mur, w którym znajdują się ostrołukowe nisze epitafijne.
za pl.wikipedia.org
Mury otaczające dawny kosciół ewangelicki
Mury otaczające dawny kosciół ewangelicki
Mury otaczające dawny kosciół ewangelicki
Na terenie Centrum Sztuki
Na terenie Centrum Sztuki
Piękny gotyk
Wejście główne
Kościół Mariacki w Elblągu – gotycka, zdesakralizowana świątynia protestancka w Elblągu. Dziś Centrum Sztuki Galeria EL
Kościół Mariacki w Elblągu – gotycka, zdesakralizowana świątynia protestancka w Elblągu. Dziś Centrum Sztuki Galeria EL
Wejście boczne
Kościół Mariacki w Elblągu – gotycka, zdesakralizowana świątynia protestancka w Elblągu. Dziś Centrum Sztuki Galeria EL
Brama Targowa w Elblągu
Brama Targowa w Elblągu – jeden z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych zabytków Elbląga. XIV-wieczna budowla stanowiła w przeszłości fragment nieistniejących już murów obronnych miasta.
Obecnie, po remoncie przeprowadzonym w 2006 roku, na jednym z najwyższych pięter powstał taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę elbląskiego Starego Miasta. Można stąd również obejrzeć główną arterię starego Elbląga, ulicę Stary Rynek. Brama udostępniana jest do zwiedzania od maja do września, wówczas w Bramie działa punkt Informacji Turystycznej.
Kościół Mariacki w Elblągu – gotycka, zdesakralizowana świątynia protestancka w Elblągu. Dziś Centrum Sztuki Galeria EL
Kościół Mariacki w Elblągu – gotycka, zdesakralizowana świątynia protestancka w Elblągu. Dziś Centrum Sztuki Galeria EL
Brama Targowa w Elblągu
Jedna z tablic z mapą Starego Miasta - przydatne dla turystów. Oznaczono tu zabytki które przetrwały przynajmniej częściowo w całym Starym Mieście wojnę
Pomnik Piekarczyka przed Bramą Targową
Dnia 8 marca 1521 roku udało się uratować miasto przed najazdem Krzyżaków. Wiąże się z tym wydarzeniem legenda, która została opisana poniżej. Mimo iż nie do końca wierzymy dziś w historię o elbląskim piekarczyku, faktem jest, że dolna część bramy, od strony północnej, wzmocniona jest granitowymi płytami (odbojami), w których wykuto – na polecenie króla Zygmunta Starego – wzór łopaty piekarczyka. Dzień 8 marca do I rozbioru Polski był w Elblągu miejskim świętem.
W trzech językach: polskim, niemieckim i angielskim zapisano na tarczy krótką informację dla turystów o następującej treści: „Piekarczyk - legendarny obrońca Elbląga, w 1521 roku przecinając łopatą linę podtrzymującą kratę w Bramie Targowej, udaremnił najazd wojsk Zakonu Krzyżackiego na Elbląg”
Brama Targowa i fragment toru tramwajowego
Brama Targowa
Ulica Stary Rynek - widok od Bramy Targowej
Budynek przy ul. Stocniowej widziany od Bramy Targowej
Brama Targowa
Bulwar Stanisława Augusta
Bulwar Stanisława Augusta
Informator Turystyki Wodnej
Centrum Elbląga
Nasza noclegownia w centrum miasta
Kościół św. Mikołaja w Elblągu
Centrum miasta
Nowe "Stare MIasto"
Wieża kościoła p.w. św. Mikołaja w Elblągu
Główne wejście do kościoła
Niestety podczas naszej wizyty taras widokowy był zamknięty
Pomnik Jana Pawła II przy kościele św. Mikołaja
Kościół p.w. św. Mikołaja
Wąskie przejście między kamienicami to Ścieżka Kościelna - uliczka zamykana na noc
Ścieżka kościelna to wąskie przejście między kamienicami w Elblągu, łączące niegdyś trzy kościoły Starego Miasta. Stanowiła najszybszą i najkrótszą drogę pomiędzy nimi, stąd też jej nazwa. Prowadziła ona od kościoła św. Ducha, przebiegała przy kościele św. Mikołaja i kończyła się przed bramą podominikańskiego klasztoru NMP (obecnie Galeria El). Po II wojnie światowej ocalał tylko odcinek łączący ulice Świętego Ducha i Mostową. Całe przejście rozpiera 10 gotyckich łęków. Ocalały fragment Ścieżki kościelnej stanowi jeden z nielicznych, oryginalnych elementów średniowiecznych, który zachował się na elbląskim Starym Mieście. Uliczka jest dostępna w godzinach 9.00-17.00 potem zamykana jest kratą na noc...
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - ołtarz główny. W dniu naszej wizyty kościół przygotowywyany był do uroczystości transmitowanej przez telewizję, stąd duża ilość mocnych reflektorów i kamery
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - ambona
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - ołtarz główny
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - prospekt organowy i organy
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - jeden z witraży
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - jeden z ołtarzy bocznych
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - św. Paweł
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - jeden z ołtarzy
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - chrzcielnica
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja -
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - wejście do krypty biskupów
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - przejście do krypt
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - krypta pod głównym ołtarzem
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - krypta pod głównym ołtarzem
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - jeden z bocznych ołtarzy
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - jeden z witraży
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - jeden z witraży
Wnętrze kościoła p.w. św. Mikołaja - dawna kamienna chrzcielnica
Nowe "Stare Miasto" - fragment ulicy Mostowej
Nowe "Stare Miasto" - ulica Stary Rynek
Nowe "Stare Miasto" - ulica Stary Rynek
Nowe "Stare Miasto" - ulica Stary Rynek
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto" - ulica Garbary
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto" - Garbary
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto" - ulica Garbary
Budynek Poczty Polskiej na rogu ulic Garbary i Rycerskiej
Ulica Rycerska
Centrum Miasta
Centrum Miasta
Centrum Miasta
Centrum Miasta
Centrum Miasta
Ulica stoczniowa z widokiem na Bramę Targową Starego Miasta
Centrum Miasta
Stocznia w Elblągu
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto"
Nowe "Stare Miasto"
Kolejny raz opuszczamy Elbląg, kolejny raz oczekiwaliśmy na otwarcie mostu w centrum miasta i kierujemy się do Jachtklubu Elbląg w północnej części miasta
Jachtklub ELBLĄG
Jachtklub Elbląg, tutaj zdajemy jacht motorowy więc przed nami trochę pracy, aby doprowadzić go do stanu w jakim go wynajęliśmy
Jachtklub Elbląg
Jachtklub Elbląg
Jachtklub Elbląg
Jachtklub Elbląg
Jachtklub Elbląg
Jachtklub Elbląg
Jachtklub Elbląg
Jachtklub Elbląg
Jachtklub Elbląg
Elbląg żegna nas piękną pogodą. Właściciel firmy czarterującej jacht wysłał po nas auto, dzięki czemu w Miłomłynie, z którego wyruszyliśmy cztery dni temu, będziemy za 45 minut. Tam wsiądziemy w nasze auta i wrócimy do domu... Do Elbląga kiedyś także wrócimy bo naprawdę warto...
Przygotował : Matthias