Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

Świnoujście : niem. Swinemünde

powiat : świnoujski

województwo : zachodniopomorskie

współrzędne geograficzne : 53.902162, 14.333236

 

Miejsce to jeszcze kilka lat temu było tajne, a kiedy przestało być potrzebne wojsku, planowano je wysadzić w powietrze i zatrzeć ślady jego istnienia. Mowa o byłej niemieckiej Baterii Artylerii Nadbrzeżnej Vineta, oraz po wojnie (1945) Zapasowego Stanowiska Dowodzenia dla wyższych władz wojskowych polskiej armii. 31 grudnia 2013 roku gospodarzem obiektu zostało Muzeum Obrony Wybrzeża w Świnoujściu.

 

Znaki kierunkujące do bunkrów

bateria vineta (1)

 

Kompleks położony jest w lesie pomiędzy stacją kolejową "Świnoujście-Przytór", a plażą - 500 metrów od drogi S3 i przystanku komunikacji miejskiej, 500 metrów od stacji PKP Przytór, 4 km od Fortu Gerharda, Latarni Morskiej i Dworca PKP Świnoujście. 

Wskazówki dla osób jadących od strony Międzyzdrojów drogą S3 w kierunku Świnoujścia ; na rondzie wjeżdzając do Świnoujścia dalej kierujemy się drogą S3 jak na Przeprawę "Warszów". Po 1,5 kilometra mijamy z prawej strony mały dworzec PKP "Świnoujście-Przytór". Sto metrów dalej skręcamy w prawo i przejeżdżamy przez tory kolejowe. Parking znajduje się po prawej stronie. Od parkingu do kompleksu jest 300 metrów- trasa oznakowana.

 

 Idąc lasem za znakami dotrzemy do miejsca na poniższym zdjęciu

bateria vineta (1)

 

 Logo Podziemne Miasto Na Wyspie Wolin

bateria vineta (1)

 

W czasie II Wojny światowej były tu potężne działa, które chronione setkami ton żelbetonu miały bronić bazy Kriegsmarine. Po wojnie, z podziemnych bunkrów połączonych kilometrem korytarzy polscy generałowie mieli dowodzić lądowaniem jednostek Ludowego Wojska Polskiego w Skandynawii!

Historia kompleksu rozpoczyna się w latach trzydziestych ubiegłego wieku. By skutecznie bronić morskiej bazy Kriegsmarine niemieckie dowództwo postanowiło wybudować baterię artylerii nabrzeżnej, która miała być wyposażona w działa 15 cm. Budowę rozpoczęto w 1936. Już w 1939 roku odbyło się pierwsze próbne strzelanie i bateria została obsadzona przez artylerzystów. Wybudowano 7 potężnych żelbetonowych schronów, kilkanaście baraków, kilka kilometrów dróg i całą niezbędną infrastrukturę techniczną.

Najważniejszymi obiektami baterii były cztery potężne schrony koszarowo-bojowe. Na szczycie każdego z nich wybudowano specjalne stanowisko, na którym ustawiono armaty kalibru 15 cm. Zasięg dział wynosił około 20 km, a każda armata wyposażona w potężny pancerz ważyła blisko 8 ton. Dwukondygnacyjny schron dowodzenia przykryto zespołem kopuł pancernych kryjących przyrządy optyczne. Schron maszynowni i magazyn amunicji umieszono na wschodnim skraju baterii. W czasie wojny baterie wyposażono w nowoczesny radar FuMo 214 Wurzburg-Riese.

Od 1941 roku Bateria Vineta była obiektem, w którym szkolili się artylerzyści lądowi Kriegsmarine. W marcu 1945 roku bateria wspierała ogniem oddziały niemieckie broniące przesmyku Dziwnów- Dziwnówek. Obiekty opuszczono w kwietniu 1945 roku- po wysadzeniu zamków armat.

Kompleks został zajęty przez sowietów już 5 maja 1945 roku. Do grudnia 1945 roku demontowano cenne wyposażenie i dopiero w styczniu 1946 roku obiekt został przekazany polskiej armii. Początkowo nie było pomysłu jak go wykorzystać. W latach 50 XX wieku postanowiono baterię przekształcić w zapasowe stanowisko dowodzenia dla najwyższych władz wojskowych polskiej armii. Do pierwszej dużej modernizacji doszło najprawdopodobniej około 1955 roku. Cały teren siłami kompani budowlanej Marynarki Wojennej ufortyfikowano budując 6 Kompanijny Rejon Umocniony, który połączono z 11 Batalionowy Rejonem Umocnionym. Pobliski teren został wyposażony w fortyfikacje polowe i stanowiska artylerii przeciwlotniczej, baterię moździerzy, stanowiska dla ckm i dwa ukrycia dla czołgów T-34. Wszystkie pomieszczenia Baterii Vineta wyremontowano wykorzystując pozostawione przez sowietów niemiecki wyposażenia i przygotowano do nowych funkcji- stanowiska dowodzenie obrony przeciwdesantowej zachodniego wybrzeża.

W 1965 roku przystąpiono do drugiego etapu modernizacji - wszystkie schrony połączono kilometrem podziemnych tuneli. Zmodernizowano także wyposażenie schronów lokując w nich kolejno: centralę telefoniczną, Radiowe Centrum Odbiorcze, Kasyno, Obiekt Obrony Przeciwchemicznej. Powstało w pełni autonomiczne „podziemne miasto".

Kompleks miał służyć jak Zapasowe Stanowisko Dowodzenia Dowódcy Frontu Polskiego ( Nadmorskiego).

Obiekt z czasem zmieniał swoje przeznaczenie. W latach 80-tych XX wieku stał się Zapasowym Stanowiskiem Dowodzenie Dowódcy Marynarki Wojennej. Później – Stanowiskiem Dowodzenia Dowódcy 8 Flotylli Obrony Wybrzeża.

O tajnym stanowisku dowodzenia wiedzieli tylko nieliczni – głównie najwyżsi rangą oficerowie. Była to jedna z pilnie strzeżonych tajemnic okresu „zimnej wojny". Umocnienia wizytował i kierował w nich ćwiczeniami m.in. generał Wojciech Jaruzelski – w 1980 roku. Ostatnimi ćwiczeniami w jakich kompleks uczestniczył były manewry „Pirania" w 1995 roku.

 

 Przewodnik i pomocnik musztrują zwiedzających

bateria vineta (1)

 

 Wnikliwa kontrola przepustek

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Meldunek do dowództwa, że w kierunku schronów zbliża się grupa

bateria vineta (1)

 

 Maszerujemy na miejsce

bateria vineta (1)

 

 Po drodze mijamy kilka schronów

bateria vineta (1)

 

 Przechodzimy kolejne ogrodzenie w lesie

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

Schrony w oddali

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

Zbliżamy się do celu - tu zejdziemy pod ziemię

bateria vineta (1)

 

Jeszcze małe pouczenie

bateria vineta (1)

 

Tu zejdziemy

bateria vineta (1)

 

Plan schronu 

bateria vineta (1)

 

Kolejne zabezpieczenia dostępu do tego miejsca

bateria vineta (1)

 

 Izolatory przy ogrodzeniu

bateria vineta (1)

 

 Schodzimy

bateria vineta (1)

 

Tunel łączący bunkry

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

Wchodzimy do pierwszego obiektu

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Korytarze bunkra dzielone drzwiami gazoszczelnymi

bateria vineta (1)

 

 Rozdzielnia elektryczna

bateria vineta (1)

 

 Stacja filtrów

bateria vineta (1)

 

 Agregat prądotwórczy

bateria vineta (1)

 

Łazienka i toaleta

bateria vineta (1)

 

Centrala telefoniczna 

bateria vineta (1)

 

 Urządzenia radiotelegraficzne

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 

W ekspozycji nie brakuje manekinów w mundurach 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Korytarz między schronami

bateria vineta (1)

 

Specjalne drzwi stalowo-betonowe

bateria vineta (1)

 

 Kolejny schron, urządzony na czasy przed 1939 rokiem

bateria vineta (1)

 

 Telefon na ścianie

bateria vineta (1)

 

Kotłownia

bateria vineta (1)

 

Lazaret

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

Łazienka i ubikacja

bateria vineta (1)

 

Urządzenia grzewcze

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

Łączność

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Magazyn amunicji

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Magazyn żywności

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Kwatery żołnierzy

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Kwatera oficerska

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

Schron dowodzenia 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 

Główne pomieszczenie schronu dowodzenia 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Generał Wojciech Jaruzelski, oraz pułkownik Ryszard Kukliński

bateria vineta (1)

 

Kwatera generała Jaruzelskiego (można było usłyszeć komunikat o wprowadzeniu stanu wojennego na terenie całego kraju)

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

 Mapa Europy z zaznaczonymi punktami ataku nuklearnego na wypadek wybuchu III wojny światowej

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

bateria vineta (1)

 

Mapy na szkle 

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

Opuszczamy schrony i podziemia

bateria vineta (1)

 Wyjście

bateria vineta (1)

Kolejne schrony w okolicy

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

Okopy

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

 Stanowisko armaty kaliber 15 cm, zdemontowanej przez Czerwonoarmistów w 1945 roku

bateria vineta (1)

Niemieccy żołnierze na lufie armaty kaliber 15 cm

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

 Powrót do punktu wyjścia

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)

Musztra na zakończenie

bateria vineta (1)

bateria vineta (1)


 Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias

źródła : www.podziemne-miasto.pl, własne