Bateria Goeben, której nazwa pochodzi od nazwiska generała Augusta von Goebena, dowódcy korpusu, a później armii, zasłużonego w wojnie francusko-pruskiej w latach 1870-1871, została wybudowana w latach 1936-1938 na wyspie Wolin. Była to bateria ciężkiej artylerii nadbrzeżnej przeznaczonej do zwalczania okrętów liniowych na Zatoce Pomorskiej. Składała się z dwóch części - wieży dowodzenia i stanowisk artyleryjskich. Decyzję o budowie baterii niemieckie władze wojskowe podjęły w 1935 r., chcąc wzmocnić ochronę Zatoki Pomorskiej i portu w Świnoujściu przed wrogimi okrętami w spodziewanym konflikcie zbrojnym.
Wieża dowodzenia (rekonstrukcja pierwotnego wyglądu) - źródło : wikipedia
Wieża dowodzenia
Wieża dowodzenia to betonowa, ośmiokondygnacyjna budowla o charakterystycznym kształcie dzwonu, w pełni autonomiczna. Ukształtowanie ścian zewnętrznych wieży zwiększało zdolność rykoszetowania pocisków artyleryjskich i bomb lotniczych. Pełniła rolę bunkra centrali altyleryjskiej i była głównym obiektem kompleksu bunkrów baterii "Goeben". Wzniesiona została na samotnej wydmie morskiej 12 m n.p.m., na północ od baterii, w odległości ok. 750 m od brzegu morskiego. Wysokość samej wieży wynosiła pierwotnie ok. 18 m, co łącznie dawało dalmierzowi wysokość 30 m n.p.m., a jego rozstaw wynosił 12 m. Taki dalmierz umożliwiał obserwację obiektów znajdujących się w odległości do 45–50 kmod linii brzegowej. Budowla nie była maskowana, gdyż sam kształt bunkra ukrywał jego przeznaczenie upodobniając go do latarni morskiej. Poza tym nadmierny kamuflaż mógł zdradzić jej militarne przeznaczenie.
Pierwotne przeznaczenie poszczególnych kondygnacji:
I kondygnacja (piwnica) – pomieszczenia techniczne (maszynownia, magazyny, urządzenia wentylacyjne),
II kondygnacja – centrala dowodzenia,
III kondygnacja – pomieszczenia socjalne,
IV, V, VI kondygnacja – pomieszczenia załogi,
VII kondygnacja – pomieszczenia pogotowia obsługi,
VIII kondygnacja – na tym poziomie, osłoniętym pancerną kopułą, znajdował się optyczny dalmierz artyleryjski o bazie (szerokości) 12 m.
Wieża dowodzenia (stan w 2005r.) źródło : wikipedia
Stanowiska artyleryjskie
Umiejscowione zostały w lesie, w odległości ok. 2,5 km od brzegu morskiego, co miało uniemożliwiać wrogim okrętom dostrzeżenie błysków z luf podczas wystrzałów. Na stanowiskach zainstalowano trzy armaty o kalibrze 283 mm, strzelające pociskami o wadze 284 kg i zasięgu 36 km. W 1940 r. Niemcy zdemontowali armaty i przenieśli je do Norwegii. Stanowiska artyleryjskie połączone były torami kolejki wąskotorowej. Oprócz samych dział znajdowały tu się również różnorakie budowle pomocnicze (schrony amunicyjne, kotłownia, elektrownia, pomieszczenia mieszkalne załogi, warsztaty, magazyny itp.). Załoga baterii Goeben liczyła łącznie 250 osób.
Wieża dowodzenia współcześnie
W 2001 r. rozpoczęto remont wieży dowodzenia. Usunięto przedpancerz dalmierza, a po dobudowaniu ażurowej nadbudówki (wieży obserwacyjnej) w 2004 r. obiekt służy jako dostrzegalnia przeciwpożarowa. Oczywiście dawna wieża dowodzenia baterii (zwana popularnie dzwonem) pełni też rolę edukacyjno-turystyczną i jest dostępna w sezonie letnim dla zwiedzających. Obiekt leży na ścieżce dydaktycznej Szlak Fortyfikacyjny Twierdzy Świnoujście.
W ramach projektu przysposabiającego obiekt dla celów turystycznych wykonano elewację zewnętrzną i wewnętrzną oraz zabezpieczenie okien i drzwi, doprowadzono prąd, wybudowano siec kanalizacyjną oraz przyłącze wody głównie do celów sanitarnych, przystosowano pomieszczenia do planowanych zadań, z pełnym wyposażeniem socjalnym. Efekt można podziwiać na poniższym zdjęciu.
.jpg)
foto nortus.pinger.pl
Przygotował : Matthias
źródła (teksty i zdjęcia) : wikipedia , szczecin.lasy.gov.pl, nortus.pinger.pl